Voor de derde keer sinds 2005 vernietigt de rechter het besluit van de overheid van Curaçao om de Isla niet te houden aan de hindervergunning. Ook in hoger beroep hield het besluit van de overheid geen stand. De rechter heeft nu nadrukkelijk gesteld dat een nieuw handhavingsbeluit van de overheid niet mag worden genomen zonder de overwegingen van eerdere uitspraken mee te nemen.Daarmee heeft het gerecht vastgesteld dat de Isla wel degelijk de milieunormen overtreedt en dat de overheid zich dus niet meer mag verschuilen alsof er niets aan de hand is. Want die discussie is nu beslecht. Er is veel mis bij de Isla en nog meer bij de overheid, zo valt te leren uit het vonnis van rechter Boerlage van donderdag 1 september 2011.
Geen idee
Meest opvallende element in de uitspraak is dat de rechter oordeelt dat de Isla en de overheid niet beschikken over procedures en registraties die het mogelijk maken voor de milieudienst om de naleving van de voorschriften in de hindervergunning te kunnen controleren.
De milieudienst heeft daardoor 'geen idee' wat er zich op het terrein van de Isla en in de raffinaderij afspeelt, aldus de rechter.
Het beeld dat ontstaat uit het vonnis, is dat Isla vanaf 2005, maar vermoedelijk al veel eerder volkomen vrij spel heeft en zich niets aan hoeft te trekken van de normeringen zoals die zijn vastgelegd in de hindervergunning: de overheid legt de Isla geen strobreed in de weg.
Bewijslast
Isla en overheid hebben meermalen betoogd dat er geen sprake is van overtreding van de hindervergunning voor zwaveldioxide, maar laat de bewijslast daarvan altijd rusten op de schouders van de milieubeweging. Daar komt nu een einde aan.
De rechter eist dat de bewijslast bij de overheid ligt en dat zij volledig inzage moet geven in de meetgegevens. Dat is tot nu toe nooit gebeurd. En dus is de overheid niet in staat om te stellen dat er geen sprake is van overtreding, aldus de rechter.
Handhaven
De rechter heeft bepaald dat de overheid gebruik moet maken van haar bevoegdheid om op te treden tegen de Isla nu overtreding van de hindervergunning vaststaat. Daar kan van worden afgeweken als er grotere belangen zijn die handhavend optreden onredelijk zouden maken. Dit betekent in ieder geval dat er een beginselplicht is om te handhaven, aldus de rechter.
Het gerecht stelt vast dat de overheid tot nu toe niet heeft kunnen aangeven welke belangen zijn gemoeid met het niet handhaven. Nu de overheid niet kan aantonen dat er andere en belangrijkere belangen zijn en ook nog steeds geen werk maakt van handhaving, constateert de rechter dat de overheid eerdere uitspraken van het gerecht negeert.
En dat biedt de rechter de mogelijkheid om ongeacht de bevoegdheid van de overheid, handhaving zelf te vorderen. De overheid heeft zichzelf buitenspel gezet. De rechter geeft Curaçao nog vier weken om dat buitenspel op te heffen.
Anousha Nzume in gesprek met Antillencorrespondent Dick Drayer (5'58")