Onderzoeksjournalistiek staat op Curaçao in de kinderschoenen. Vaak dacht ik dat dat een kwestie van geld was. Immers goed, degelijk en journalistiek verantwoord onderzoek kost tijd en wie betaalt de rekeningen in de tussentijd? Sinds vandaag weet ik de ware reden waarom onderzoeksjournalistiek nauwelijks van de grond komt op dit kleine eiland in de Caribische zee: de wereld is hier namelijk zo klein dat mensen die vrezen voor hun carrière alle registers opentrekken en via omwegen niet de boodschap, maar de boodschapper de nek om willen draaien.
Vrijdag maakte ik via Caribisch Netwerk bekend dat mevrouw Marvelyne Wiels, gevolmachtigd minister voor Curaçao in Nederland een academische titel voert die ze niet heeft een een CV presenteert dat niet klopt. Het onderzoek naar deze 'discrepanties' heeft meer dan een maand in beslag genomen. De laatste weken waren spannend, want politici en journalisten in Den Haag kregen lucht van een mogelijke CV-fraude, maar mijn onderzoek was op het punt van hoor en wederhoor nog niet rond. Ook heb je als individuele journalist rekening te houden met je eindredactie en in gevoelige kwesties zoals deze, ook een hoofdredactie.
Vriendjespolitiek
Op 30 oktober publiceerde ik - in de aanloop naar het artikel van vandaag - een verhaal over de vriendjes, vriendinnetjes, familie en partijgenoten die door minister Wiels het Curaçaohuis waren binnengeloodst om hen te behoeden voor een WW-uitkering. Niets mis mee, behalve dan dat je daarmee de schijn wekt dat je een voorkeursbehandeling geeft aan je dierbaren en niet aan ter zake kundigen, hoewel het één het ander absoluut niet hoeft uit te sluiten. Een week voor publicatie overlegde ik Wiels negentien vragen over haar dierbaren en kreeg de verzekering dat ik binnen drie werkdagen antwoord zou krijgen. En dat gebeurde ook. In een deftig voorbedrukt persbericht stelde Wiels dat ze niet in kon gaan op artikelen die haar goede naam bezoedelen. Net echt een sterke verdediging.
Nog erger
Het wordt echter veel erger. De publicatie van deze week heeft namelijk veel ernstiger gevolgen. En dat blijkt ook uit de paniek die er ontstaat in het Curaçaohuis in Den Haag. Ik heb de door mij geconstateerde feiten en omstandigheden gestuurd naar mevrouw Wiels, maar krijg te horen dat ik de minister niet rechtstreeks meer kan benaderen. Begrijpelijk, je maakt je niet geliefd met stukjes over vriendjespolitiek op Curaçaos grondgebied. Mijn artikel legt een aantal onduidelijkheden bloot over haar CV en laat zien (Ronald van Raak noemt het fraude) dat de waarheid en niet mevrouw Wiels wordt bezoedelt. De mail met mijn vragen is nauwelijks geland in Den Haag of mevrouw Wiels trekt de stoute kinderschoenen aan en neemt contact op met het hoofd Diversiteit van de NTR. Zeg maar de baas van mijn eindredacteur in Willemstad. Bij hem wordt duidelijk gemaakt dat alles wat ik schrijf bij elkaar is gelogen en dat de Haagse Hogeschool en de ABNAMRO zich distantiëren van mijn bevindingen. Publicatie aldus Wiels zal vooral mij en niet haar schaden en 'of meneer Diversiteit in Hilversum dat maar in zijn oren wil knopen': "Vrijdag om 12 uur kom ik met de bewijzen van de Bank en de Haagse Hoogeschool die vervelende gevolgen zullen hebben voor meneer Drayer,"
Hoewel de humor er nogal bovenop ligt, betekent de zet van Wiels wel een kleine vertraging. Immers: ook Hilversum beseft dat het spel nu begonnen is en dat voorzichtigheid geboden is. Ik moet mijn feiten en omstandigheden nogmaals op tafel leggen, maar weet de heren toch vrij snel te overtuigen van de juistheid van mijn onderzoek. In een ultieme reactie reageert Wiels en verschuilt de gevolmachtigde minister zich achter de 'kamervragen' van Omayra Leeflang in het Curaçaose parlement. "De kwestie ligt in het parlement en ik kan er dus niet op reageren", zegt ze. Wederom een zwak repliek. Een gevolmachtigde minister is namelijk een gewone ambtenaar die vanwege het feit dat zij zitting neemt in de Rijksministerraad met alle bij een minister behorende egards wordt behandeld. Ze legt alleen geen verantwoording af aan het parlement, maar aan de premier en minister van Algemene Zaken, Ivar Asjes.
Kinderschoenen
Onderzoeksjournalistiek staat ook na mijn artikel nog steeds in de kinderschoenen. Grote vraag is hoe dat met de politiek van Curaçao zit. Volgende week zullen we het weten; mocht Asjes niets doen en zijn gevolmachtigde minister laten zitten, dan zal hij een kleinere schoenmaat moeten kopen.
Fouad Sidali van Radio Dichtbij Nederland in gesprek met Dick Drayer en Tweede Kamerlid Ronald van Raak