TEKST Dick Drayer
BEELD René Bergsma
Brouwer is volgens Hans van der Gulik – eigenaar en manager van Dynaf, leverancier voor noodstroomapparatuur – één van de weinigen op het eiland die zich door hun groene gevoel laten leiden. Van der Gulik: ‘Slechts een paar mensen gaan over op groen om het milieu, en wellicht groter nog, de wereld te redden. De meesten laten zich leiden door de soms grote besparingen die je kunt realiseren. Dat doe je door je energieverbruik zo laag mogelijk te houden: schaf zuinige duurzame verlichting aan en vervang je oude, energievretende elektrische apparatuur door nieuwe, zuinige apparaten te installeren.’ Het is een persoonlijk advies, want Dynaf staat op Curaçao vooral bekend om het leveren van generatoren op diesel. Sinds enige jaren heeft het bedrijf ook een groene tak: volledige installaties voor bedrijven en particulieren, die werken op zonne-energie.
Morele verantwoordelijkheid
Wie een lagere energierekening wil hebben, kan volgens Van der Gulik twee dingen doen: energie besparen of energie opwekken. ‘Beide kosten geld’, vult zijn sales manager Sjoerd Huizinga aan. ‘Maar beide zijn hun
investering meer dan waard.’ Voor Brouwer gelden andere regels. Hij vindt groen bouwen een morele verantwoordelijkheid. ‘We moeten een beetje zuinig zijn op onze aarde.’ En daarin gaat hij ver: zelfs de koperen waterleidingen in zijn huis zijn vervangen door pex-buizen. De grondstof voor dit type plastic buis hoeft niet in vervuilende kopermijnen te worden gedolven. ‘Bovendien nemen koperdieven het niet mee, want het heeft geen ‘scrap-waarde’’, zegt Brouwer. Zijn huis op Damasco heeft een plat dak. Niets bijzonders, zou je zeggen, maar op dat dak zit een reflecterende verflaag. Daardoor wordt het warme zonlicht niet geabsorbeerd.
De rest van het dak is bedekt met panelen die het zonlicht juist wel absorberen, de zonnepanelen. ‘Want ik wil niet alleen zuinig zijn op energie, maar ik wil ook schone, groene energie gebruiken. Slechts een deel – ongeveer twintig procent – van de elektriciteit die Aqualectra produceert is groen en afkomstig van
windenergie; ik wil helemaal op groen. Op de lange termijn is het bovendien goedkoper om zelf energie met behulp van de zon te produceren, dus dat is mooi meegenomen.’
Wettelijke beperkingen
Van der Gulik en Huizinga onderschrijven de woorden van de milieubewuste Brouwer. De energiemarkt is sinds anderhalf jaar gedeeltelijk geliberaliseerd. ‘Je mag nu energie opwekken voor eigen gebruik en terugleveren aan Aqualectra’, zegt Van der Gulik. ‘Dat kan op verschillende manieren, althans op papier.
Windenergie wordt weliswaar door Aqualectra zelf ingezet; ongeveer twintig procent van alle energie die zij per dag produceren. Maar voor huishoudens is windenergie geen optie. De terugverdientijd van de molen is net zo lang als zijn afschrijvingsperiode. Ook het onderhoud is duur.’ Om die reden levert Van der
Gulik alleen maar installaties die gebruikmaken van zonne-energie. ‘Je legt het in één keer neer en je kijkt er niet meer naar om.’
De wet op Curaçao legt redelijk wat beperkingen op. Zo mag de consument niet meer stroom produceren dan wat hij gemiddeld in een jaar verbruikt. Je kunt dus geen elektriciteit verkopen aan
de buren. ‘Er is ook bij wet geregeld dat de maximale stroomproductie door middel van alternatieve energie op het eiland twintig procent mag zijn. Als we met z’n allen dat percentage bereiken, mag je geen zonnepanelen of windmolens meer installeren op Curaçao. De hype, want dat is zonne-energie, duurt daarom nog drie à vier jaar’, aldus Huizinga. Tot die tijd rolt Dynaf de ene na de andere installatie uit op
Curaçao. ‘We regelen alles, van installatie tot vergunning.
We leggen in twee weken, maar de vergunning duurt twee maanden’, zegt Van der Gulik. ‘Als je het zelf niet kunt betalen, kun je het relatief eenvoudig leasen. Je betaalt dan via je elektriciteitsrekening. Je stroomprijs is dan altijd nog een paar dubbeltjes goedkoper dan wat Aqualectra rekent. En het is groen!’
Piepschuimblokken met beton Voor Timo Brouwer zijn de zonnepanelen op het dak een klein onderdeel van zijn groene visie op bouwen. ‘Geld besparen op je maandelijkse Aqualectra-rekening is een aardige spin-off van duurzaamheid, maar het draait natuurlijk om het behoud van onze aarde, ons milieu.’ Om die reden heeft Brouwer bij de bouw van zijn huis vooral gelet op het buiten de deur houden van warmte. ‘Mijn grootste winst maak ik doordat ik met ICF-blokken bouw. ICF staat voor Insulated Concrete Forms. Dat zijn lichte piepschuimblokken waar je beton in giet. Ze zijn gemaakt in de vorm van legoblokken, die makkelijk te verwerken zijn tijdens de bouw. Je trekt er razendsnel een muur mee op. Als de muren eenmaal staan stort je er met een slang beton in. Je bouwt een echt betonnen huis, dat meteen geïsoleerd is.’De daadwerkelijke winst van deze zogenaamde Quad-Lock-blokken zit hem in de isolerende werking van die dubbele piepschuimwanden, waardoor de muur nooit warm wordt. ‘En dat scheelt enorm aan aircokosten’, zegt Brouwer. Arjen van der Meulen, directeur van Green Building Technologies, levert de Quad-Lock-blokken op Curaçao. ‘Het geheim is dat deze blokken geen warmte geleiden. Net als die dikke wanden in oude landhuizen.
Eigenlijk leef je in een soort koelbox, die heeft ook dubbele wanden die geen warmte geleiden. Deze techniek bespaart je veertig tot tachtig procent op de aircokosten, afhankelijk van de hoeveelheid ramen die je hebt. Leg je hand maar eens op de binnenmuur van je huis. ’s Ochtends is die ongeveer 28 graden. In de loop van de dag stijgt je muurtemperatuur tot over de veertig graden. Je airco is dus vooral bezig je muren af te koelen.’ Van der Meulen weet dat de Quad-Lock-blokken ongeveer vijf procent duurder zijn, maar die kosten haal je al tijdens de bouw terug. ‘Je tilt die blokjes zo naar boven; een gebouw van 250 vierkante meter trek je in een week op. Elektriciteit aanleggen? Geen gehannes met achteraf bikken in het beton, gewoon een soldeerbout door het foam en klaar.’
Voor Brouwer is het verhaal hiermee nog niet af. ‘De zon buiten houden is met deze techniek gelukt, maar het kan nog koeler in huis door te isoleren waar het kan en de wind te gebruiken waar het moet.’ Aan de zijde van zijn huis waar de wind op staat, plaatst hij relatief kleinere ramen, die naar binnen opengaan. Daar waar de wind het huis verlaat, zijn de openslaande ramen groter, zodat er een soort vacuüm in het huis ontstaat. ‘Daardoor waait de wind net iets harder en is het net iets koeler in huis’, zegt Brouwer. En het kan nog eenvoudiger: ‘De wind begint bij de voordeur, die staat bij mij altijd open. Ik heb een halletje ontworpen met een afsluitbaar ijzeren hekwerk. De dieven blijven zo buiten, terwijl de deur toch openstaat en wind doorlaat.’