Schone lucht is topografisch titanengevecht

Bewoners onder de rook van de Isla
WILLEMSTAD - Het titanengevecht op Curaçao tussen milieugroepen en inwoners onder de rook en de Isla-raffinaderij is deze week losgebarsten. Stichting Schoon Milieu op Curaçao, Humanitaire Zorg en 25 bewoners onder de rook eisen een dwangsom van 75 miljoen gulden op, die door de rechter in 2010 is opgelegd aan de raffinaderij als die zich niet aan de vergunningsnorm voor zwaveldioxide (SO2) gaat houden. Volgens de eisende partij heeft de Isla in 2013 zich niet gehouden aan haar vergunning.

Isla vindt dat de raffinaderij zich wel degelijk houdt aan die norm en weigert te betalen. De milieugroepen en bewoners hebben daarom beslag gelegd op de rekeningen van Isla en op rekeningen van partijen die diensten en goederen leveren aan de raffinaderij. Zoals Aqualectra, Curoil, Asphalt Lake Recovery en de beheerder van de BOO-centrale: CUC.

Isla heeft daarop een kort geding aangespannen om dat beslag weer op te heffen. Dat is de stand van zaken nu. Het kort geding dient dinsdag 27 oktober.

Toetsingslocatie
Beide partijen stellen hun gelijk, uiteraard. De milieugroepen en bewoners baseren zich op een rapport van TNO, dat de uitstoot op de Joodse begraafplaats Beth Chaim in 2013 heeft vastgesteld. De deskundigen van het gerecht (StAB) hebben datzelfde gedaan, maar dan op een locatie naast Beth Chaim, op het eigen Isla terrein.

De titanenstrijd gaat over deze toetsingslocatie. Beide partijen beroepen zich op het vonnis in hoger beroep dat op 12 januari 2010 is bepaald.

Vonnis 2010
In dat vonnis verbieden de rechters Lewin, de Kort en Lock, Isla om meer dan 80 µg/m3 zwaveldioxide als jaargemiddelde uit te stoten. Daarbij zeggen de rechters, dat als de Isla meer uitstoot, de raffinaderij een dwangsom moet betalen van 75 miljoen gulden.

Om te voorkomen dat er een titanenstrijd volgt over de verbeurt verklaring van de dwangsom, bepalen de drie rechters dat de bijdrage van Isla aan de totale uitstoot (er zijn meer bedrijven die SO2 de lucht in blazen) moet worden berekend op de wijze waarop StAB die heeft berekend in haar rapport van 16 juni 2008. Ze stellen daarbij dat die metingen moeten plaatsvinden bij de begraafplaats en elders op leefniveau onder de rook van de raffinaderij. Daarbij wordt Beth Chaim expliciet genoemd.

StAB heeft in 2008 via een specifieke methodiek de uitstoot berekend, maar niet op de locatie die de rechter hier beschrijft. In 2008 is er op een punt op het Isla terrein, naast de Joodse begraafplaats gemeten en berekend.

Deskundigenbericht
In 2014 is naar aanleiding van dit vonnis door de milieugroepen en bewoners gevraagd en door het Gerecht opdracht gegeven aan StAB om de totale uitstoot op leefniveau onder de rook vast te stellen. Zoals dat in het vonnis van 2010 was bepaald.

StAB heeft de uitvoering van deze opdracht letterlijk genomen: de uitstoot moet worden berekend op de wijze waarop StAB die in haar rapport van 16 juni 2008 had gedaan. Dus ook op de locatie destijds, die buiten de begraafplaats Beth Chaim, op het Isla terrein ligt. Zelf denkt StAB overigens dat die locatie op Beth Chaim is. Daar heeft de Isla de norm in 2013 niet overschreden. De uitstoot bedroeg gemiddeld 68.1 µg/m3.

Foto: Beth Chaim/Flickr
TNO
Maar de milieugroepen en bewoners zeggen dat de Beth Chaim-locatie, die StAB gebruikt, niet op de begraafplaats ligt. Sterker, de gebruikte locatie ligt op het Isla-terrein. Terwijl de rechters in 2010 nadrukkelijk gebben gesteld dat de Joodse begraafplaats behoort tot de toetsingslocatie. StAB heeft weliswaar de juiste rekenmethodiek toegepast, maar haar opdracht te letterlijk genomen. En niet conform het vonnis van de drie rechters in 2010, aldus de eisers.

Daarop hebben de milieugroepen besloten om met behulp van dezelfde methodiek en dezelfde invoer van gegevens (de StAB-methode), TNO opdracht te geven een nieuwe berekening te maken. Nu dus met inachtneming van wat de drie rechters in 2010 stelden: ook op de begraafplaats van Beth Chaim.

De resultaten van dat rapport zijn desastreus voor de raffinaderij. TNO heeft vastgesteld dat met de StAB methodiek de gemiddelde uitstoot in 2013 op Beth Chaim 118.6 µg/m3 bedroeg. Ruim meer dan de Isla volgens haar eigen opgestelde vergunning de lucht in mag blazen.

Kort geding
De rechters hadden het executiegeschil graag willen voorkomen. Dat is niet gelukt. De Isla stelt in haar verzoekschrift dat de StAB onderzoeksmethode ook de locatie bevat waar de bijdrage van de Isla aan de uitstoot dient te worden vastgesteld.

Maar de basis voor de spraakverwarring lijkt te liggen in de interpretatie die de deskundigen in het Ambtenarenrecht geven aan de locatie van Beth Chaim. Want dat de rechters willen dat de StAB methodiek wordt gebruikt is duidelijk, dat ze willen dat de uitstoot wordt vastgesteld op de Joodse begraafplaats Beth Chaim is eveneens zo klaar als een klontje.

Nu nog eens worden waar die begraafplaats ligt. Het titanengevecht is niet een Babylonische, maar een Topografische spraakverwarring.