 |
| Mike Eman | Foto: Dick Drayer |
Nederland heeft gekozen om in afwijking van de normale gang van zaken zelf een kandidaat te benoemen tot gouverneur van Aruba: Alfonso Boekhoudt, de gevolmachtigde minister van Aruba in Den Haag. een in Nederlandse ogen prettige man, die niet partijgebonden is en goed met Mark Rutte en Ronald Plasterk op kan schieten. En de mensen in Aruba houden ook nog eens van hem.
Geduld
De benoeming komt op een moment dat het geduld van Nederland is opgeraakt. Al in de Rijksministerraad van begin december 2015, vroeg minister van Koninkrijksrelaties, Ronald Plasterk aan gevolmachtigd minister Alfonso Boekhoudt of Aruba een lijstje met kandidaten zou kunnen samenstellen. Die moest zijn baas Eman opsturen voor 1 mei 2016. De dag dat de tweede en laatste termijn van de zittende gouverneur Fredis Refunjol afloopt.
Maar het lijstje komt niet. Gesteggel in Oranjestad. In maart komen er wel onbedoeld namen naar buiten en wordt Eman in verlegenheid gebracht. Het lijstje bevat namen die hij liever nog niet naar buiten brengt. Angel Bermudez, de minister van Financiën is de meest gehoorde naam, maar ook oud-minister van Volksgezondheid Israel Posner en oud-docente Glenda Margaretha prijken op het lijstje.
 |
| Ronald Plasterk | Foto: Dick Drayer |
Plasterk zegt dat de kandidatuur van minister Bermudez niet aan de orde is. 'De voordracht aan de Rijksministerraad voor de benoeming van een nieuwe gouverneur in Aruba is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van Aruba en Nederland,’ zegt-ie erbij.
Dan is al duidelijk dat Den Haag het niet ziet zitten met een politiek, aan Eman, gelieerde minister als gouverneur. Eman moet zijn huiswerk opnieuw gaan doen. Het conflict is geboren. een conflict waarvan Eman denkt die op voorhand te kunnen winnen.
Benoemingsprotocol
Immers, in 2001 was er een een benoemingsprotocol ontwikkeld en door alle landen ondertekent. De tot dan toe gebruikelijke procedure werd daarin vervat. Kern was een breed draagvlak voor een kandidaat die voorgedragen wordt door het eiland zelf.
Het protocol werd niet in wet gegoten, maar als onderdeel van de Rijksministerraad aan de geheime notulen gehangen. Zie daar de escape voor Plasterk en de misrekening van Eman, die denkt dat afspraak afspraak is.
De uitleg hierboven wordt niet bevestigd door Den Haag. Formeel beroept Plasterk zich op het Statuut. Dat is nogal mager, want in het statuut staat alleen maar dat de benoeming per Rijkswet wordt geregeld. Het is juist de onduidelijkheid van het instituut die alle landen er toe bracht in 2000 een protocol te ontwikkelen om zo dit soort conflicten te vermijden.
 |
| De vier Koninkrijksvlaggen | Foto: Jamila Baaziz |
De zoveelste ruzie tussen Aruba en Den Haag toont opnieuw aan dat het Koninkrijk baat heeft bij een geschillenregeling. De eilanden hebben te weinig stem in de Rijksministerraad om de slimmigheden van Plasterk - in dit geval - te pareren. Slimmigheden die de eilanden doen besluiten om alleen maar in te stemmen met een regeling waarbij de uitspraak bindend is voor alle partijen.
De geschillenregeling is sinds de laatste grote wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk per 10 oktober 2010 verplicht. Artikel 12a van het Statuut bepaalt dat er bij rijkswet 'voorzieningen moeten worden getroffen voor de behandeling van bij rijkswet aangewezen geschillen tussen het Koninkrijk en de landen'.
Maar Nederland wil zijn autonomie in de Rijksministerraad niet kwijt en steunt alleen voorstellen waarbij zij niet wordt gebonden aan de uitspraak van een geschillencommissie.
Er is eigenlijk een geschillencommissie nodig om uit deze impasse te raken.
-0-0-0-
NOS Radio 1 vraagt correspondent Dick Drayer over hommeles in het Koninkrijk