 |
| Foto: Sinaya Wolfert |
WILLEMSTAD - Een week na de intocht van Sinterklaas in Nederland, komt de goedheiligman traditiegetrouw ook naar Aruba, Curaçao en Bonaire. In zijn
kielzog geen roetveegpieten. De meeste zijn gewoon gitzwart geschminkt, een
enkeling heeft een kleurtje. Ook de Sint is geschminkt: hij is sneeuwwit. “Want
zo is het verhaal: een witte Sint en een zwarte Piet”, zegt Solange Trinidad.
Zij organiseert met haar stichting ‘Voor Onze Kinderen’ elk jaar de intocht in
Willemstad.
Geen nationale verontwaardiging op het geboorte-eiland van
Quincy Gario, de man die Zwarte Piet op de Nederlandse agenda zette. Zelfs geen
protest op het Brionplein, waar Sinterklaas met al z’n Pieten wordt verwelkomd
door duizenden Curaçaoënaars en een warm onthaal krijgt. De demonstranten, die
vorig jaar onder de naam ‘Piet bai Flit’ (Papiaments voor ‘Piet wegwezen’), de
intocht probeerde te verstoren zijn dit jaar niet te zien. “Laat ze ook maar
wegblijven”, zegt een vrouw met pieten pet. “Ze hebben vroeger zelf toch ook Sinterklaas
gevierd en nu gunnen zij het hun eigen kinderen niet.”
Volgens Trinidad is er geen draagvlak onder Curaçaoënaars
voor die Nederlandse discussie. Zeker niet voor de manier waarop dat debat
wordt gevoerd. “Curaçaoënaars houden niet van scherpe stellingname. Je komt
elkaar morgen weer tegen op straat of in de supermarkt, dan kun je beter goed
met elkaar blijven. Misschien heb je elkaar straks weer nodig. We zijn een
klein eiland. Ik ben ervan overtuigd dat het handjevol demonstranten wel
doorhadden dat hun actie weinig zin had. Niemand gaf ze aandacht. Curaçaoënaars
houden van Zwarte Piet.”
Toch was het Trinidad die in 2013 voor de troepen uitliep en
de gekleurde Piet introduceerde. “Natuurlijk wordt er op het eiland gesproken over
Zwarte Piet. Niet openlijk, maar op de achtergrond. Ons voorstel voor de
regenboogpieten was een reactie op de politiek. Helmin Wiels, de vermoorde
politicus die stond voor onafhankelijkheid, zat in de regering. Hij had de
subsidiekraan dichtgedraaid: geen intocht meer met overheidsgeld. Sinterklaas
was in zijn ogen Nederlands cultureel erfgoed; een koloniale erfenis. De
racismekaart was minder belangrijk, want inherent aan die erfenis.
 |
| Intocht Curaçao met zwarte Sint en witte Piet (1972) |
Antropoloog Rose Mary Allen is het eens met Solange Trinidad
dat een nationaal debat niet echt past bij Curaçao. “We debatteren over heel
veel dingen niet. Alles wat gevoelig ligt op ons eiland is taboe. Neem
slavernij. Daar wordt nauwelijks over gesproken in het publieke domein. Te
pijnlijk. We zwijgen liever. Praten over ras, discriminatie en onderlinge
relaties is een taboe. We praten wel elke dag over kleur, maar we benoemen die
niet.
Collega antropoloog Angela Roe zegt dat het Sinterklaasfeest
op Curaçao heel anders wordt gevierd en daardoor een eigen gezicht heeft. “We
hebben onze eigen liedjes met ons eigen ritme. Sinterklaas kan dansen en de
pieten zijn acrobatisch, hebben gevoel voor ritme. Het feest heeft een veel
hoger tempo. Het is vooral een show, die wordt opgevoerd in scholen, buurhuizen
en voetbalverenigingen. Thuis vieren, gebeurt veel minder.
Anders dan Trinidad denkt Allen dat Zwarte Piet, ook zonder
nationaal debat, zijn langste tijd heeft gehad op Curaçao. Zoveel invloed heeft
de discussie in Nederland toch weer wel. “Maar Zwarte Piet zal stilletjes
vertrekken, niemand zal het merken.”
-0-0-0-
