WILLEMSTAD - De milieuproblematiek op Curaçao kan wel weer een voorzet gebruiken. Zeker nu er een kabinet aan zit te komen dat met de mond aandacht voor milieu belijdt. Er lijkt een lichte interesse binnen de Curaçaose overheid te zijn om op milieugebied te gaan handhaven. En dat is altijd winst.
De actie van de Milieudienst om een samenvatting van de inspectierapporten over Isla (en ook BOO en Aqualectra) publiekelijk te maken is een mooie aanzet. Hoewel de onderzoeken er uiteindelijk alleen maar kwamen omdat Whiteman tegengas wilde geven aan de motie van de Tweede Kamer in februari 2016.
De Nederlandse regering kreeg hierin de opdracht om bij de Curaçaose regering aan te dringen op maatregelen die de uitstoot van schadelijke stoffen maximaal verminderen binnen een periode van drie maanden. In de motie wordt de vervuiling door de Isla-raffinaderij ook gekenmerkt als een schending van de mensenrechten en wordt het gebrek aan handhaving omschreven als ondeugdelijk bestuur.
Fluor
Het is jammer dat de echte rapportages van het bedrijf Fluor, dat de analyses deed, nog niet openbaar zijn gemaakt. Maar als we milieu-inspecteur Clifford de Lannoy mogen geloven, is dat slechts een kwestie van tijd: er moet nog wat bedrijfsgevoelige informatie in weggestreept worden. Daar was natuurlijk alle tijd voor, want de auditrapportage zou al in januari van dit jaar klaar zijn. Waarom er nu pas in mei wordt gerapporteerd, wordt niet gezegd.
Nu moeten we het doen met een persbericht en samenvatting van het Fluor rapport. Overigens staat daar genoeg in om alvast met kritische blik commentaar te geven. Zo'n blik is nodig, omdat de overheid vanaf 1994, toen de hindervergunning, attachment F door Isla in elkaar gezet werd, nooit meer thuis heeft gegeven en zelfs samen met de advocaten van Isla tegen de milieubewegingen procedeerden.
De analyse van de uitstoot, waarop de audit van Fluor is gebaseerd is vooral gericht op de naleving van wet- en regelgeving en de operationele processen en condities. Hij is mede gericht op het identificeren van de belangrijkste emissiebronnen van SO₂, NOx en fijnstof (PM) binnen het industriële complex rond het Schottegat op Curaçao. De uitstoot analyse is uitgevoerd op basis van informatie en data (over 2014) dat door de ISLA zelf is aangeleverd. En die is niet altijd even betrouwbaar of in ieder geval niet vanzelfsprekend betrouwbaar, zoals de rechter in 2010 al opmerkte (Vonnis, art 3.8).
Volgens milieudeskundigen is het aanmerkelijk handiger en belangrijker dat je een zogeheten ‘meetnet’ gebruikt. Een groot aantal meetpunten, rondom en vlakbij de Isla en bij voorkeur ook bij de pijp. Uit de samenvatting blijkt dat de Isla bij de laatste niet meet. Daar zou de Milieudienst in moeten investeren.
Missen
Er mist nogal wat in de samenvatting van de Milieudienst. Zo blijkt de uitstoot van zware metalen, zoals vanadium, kankerverwekkende PAK's (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) en VOC's (Volatile Organic Compounds - vluchtige stoffen) niet te zijn meegenomen. Erin Pulster van de University of South Florida stelde eerder dat ten aanzien van de PAKs, Curaçao in de wereldtop zit. Alleen daarom al zou dit meegenomen moeten worden door Fluor.
In de samenvatting van de audit is ook niets terug te vinden over het overschrijden van het aantal dagen van maximum piekbelastingen voor SO₂, waaraan Isla is gehouden conform Attachment F.
Overigens, als je wilt weten wat er nog meer mis is met de naleving van Attachement F, is het wel aardig om het vonnis van rechter Boerlage uit september 2011 te lezen.
Correcties
De correctieve acties, die door de Milieudienst worden voorgesteld zijn een stap in de goede richting, maar - op eentje na - niet gekoppeld aan deadlines. Er staat ook niets in het rapport over boetes die uitgedeeld worden. Is het daar onderhand niet eens tijd voor?
Zeker ten aanzien van het structureel affakkelen van gassen met een hoog zwaveldioxide gehalte. Dat is al aan de gang sinds december 2010 en voor iedereen duidelijk waarneembaar: 24 uur per dag, 7 dagen per week.
Vandaag
Het rapport meldt voorts dat de Isla over moet stappen op laagzwavelige crude en het verbranden van schonere brandstof. Deze aanbeveling is er op gericht om de uitstoot van zwaveldioxide te laten dalen. Een maatregel die ongetwijfeld wordt verwelkomd door de milieuclubs, die dit al jaren roepen.
Ze zullen het daar wel vreemd vinden dat dit een 'aanbeveling' is. De overheid kan Isla namelijk dwingend opleggen andere brandstof te gebruiken. Met ingang van vandaag zelfs.