Schotte is hoe dan ook de grote verliezer

Advocaat Geert-Jan Knoops | Foto's: Dick Drayer

Morgen staat Gerrit Schotte opnieuw voor de rechter. Drie jaar gevangenisstraf en vijf jaar geen politieke functie was de straf in Eerste Aanleg. Nu, in Hoger Beroep, is de dagvaarding hetzelfde gebleven, maar doet de bekende strafpleiter Geert-Jan Knoops de verdediging van Schotte en zijn vrouw, Cicely van der Dijs. En, waar de ex-premier eerst nog een beroep deed op zijn zwijgrecht, gaat hij nu praten. 

Mieke Verweij van 'Met Het Oog Van Morgen' praat met NOS Correspondent Dick Drayer
(klik hier om de audio te luisteren)

De dagvaarding van het OM is dezelfde als in februari 2016. De voormalige premier wordt verdacht van ambtelijke omkoping. De Siciliaanse casinobaas op Sint Maarten, Francesco Corallo, zou de oprichting van de MFK hebben gefinancierd. Dat geld werd met vervalste facturen via het bedrijf van partner Cicely van der Dijs geïnd en vervolgens witgewassen.

MOT-meldingen
Net als in Eerste Aanleg zullen Schotte en zijn verdediging de feiten niet weerleggen. Knoops zelf heeft gezegd, net als zijn confrère Eldon 'Peppie' Sulvaran eerder, dat de start van het onderzoek is gebaseerd op één bron, de MOT-meldingen. MOT-meldingen die in 2010 op onrechtmatige wijze zouden zijn verkregen. Deze MOT-meldingen zijn vervolgens opzettelijk door de Veiligheidsdienst naar de media gelekt. Er is daarom sprake van een politieke vervolging op basis van de in 2010 onrechtmatig verkregen en strafbaar gelekte MOT-meldingen.

De verdediging verwijt het Openbaar Ministerie geen onderzoek te hebben ingesteld naar het lek en een onvolledig dossier te hebben aangeleverd. Hierdoor is de verdediging misleid en kan de rechtmatigheid van de informatie, en daarmee de start van het onderzoek, niet worden beoordeeld.

Het openbaar ministerie heeft doelbewust en met het oog op het buiten toepassing laten van strafvorderlijke waarborgen het onderzoek uitbesteed aan de Veiligheidsdienst om de MOT-meldingen later als basis te kunnen gebruiken in een strafproces. Door het doelbewust misbruik maken van een overheidsbevoegdheid, is geen sprake van een behandeling van de zaak die aan de eisen van een eerlijk proces voldoet, aldus de verdediging.

Schotte en van der Dijs arriveren bij de rechtbank (feb 2016)

Vermoeden van schuld
Geert-Jan Knoops zal net als Sulvaran in Eerste Aanleg, zeggen dat ten tijde van de start van het onderzoek er onvoldoende verdenking bestond tegen Gerrit Schotte. De enige aanwijzing bestond uit de MOT-meldingen. En die waren ook nog eens niet MOT-verdacht. Volgens de rechter - toen -, is dat feitelijk onjuist. Onder ‘startinformatie’ wordt de informatie verstaan die de politie en/of het openbaar ministerie aanleiding geeft een strafrechtelijk onderzoek te starten.

In het dossier is uitvoerig gerelateerd welke informatie aanleiding heeft gegeven tot het strafrechtelijk onderzoek. Volgens de rechter was er geen sprake van een onduidelijkheid of onvolledigheid van het dossier, zoals de verdediging heeft betoogd. Het dossier is transparant en de gang van zaken is duidelijk en gedetailleerd in op ambtseed opgemaakte processen-verbaal omschreven, aldus het Gerecht.

Dossier
Uit het dossier blijkt dat de aanleiding van het strafrechtelijk onderzoek tegen Schotte en medeverdachte Van Der Dijs, in de eerste plaats is gelegen in het e-mailbericht dat het openbaar ministerie in 2012 heeft ontvangen van het openbaar ministerie te Italië. In dit e-mailbericht was vermeld dat men daar in een lopend onderzoek naar Francesco Corallo stukken had gevonden die voor het Openbaar Ministerie te Curaçao van belang kunnen zijn.

Anders dan de verdediging had het Gerecht geen reden om aan te nemen dat dit e-mailbericht nooit, of niet medio of in de tweede helft van 2012, door het openbaar ministerie is ontvangen. De advocaat-generaal heeft zijn bevindingen hierover in een ambtsedig proces-verbaal neergelegd en ten overstaan van de rechter-commissaris onder ede nog eens herhaald dat hij het e-mailbericht destijds heeft ontvangen, zo leest het vonnis.

Francesco Corallo gearresteerd in Italië

In de tweede plaats is de aanleiding van het strafrechtelijk onderzoek gelegen in de twee aangiftes die in september en oktober 2012 bij het openbaar ministerie tegen Schotte zijn gedaan. Bij de eerste aangifte zijn onder meer de MOT-meldingen van 2010 en een brief van de stichting Fundashon Akshon Sivil (FAS) gevoegd. Bij de tweede (anonieme) aangifte is ook een aantal stukken gevoegd, namelijk stukken van de bankrekening van Van Der Dijs. en een bericht van curaleaks.com waarin wordt gesproken over een connectie tussen de op haar bankrekening ontvangen bedragen en Corallo.

Volgens het Gerecht is de aanleiding van het strafrechtelijk onderzoek gelegen in het werkbezoek dat het openbaar ministerie in december 2012 aan het openbaar ministerie te Italië heeft gebracht. Aldaar heeft die inzage gekregen in documenten die daar in beslag waren genomen. Het betreft twee rekeningen twee bedrijven in Rome met daarop een betalingsinstructie. Betaling moet volgens die instructie kennelijk niet worden gedaan op de normale rekening maar op de Citibankrekening van Cicely van der Dijs.

Politieke vervolging
Op basis van al deze informatie heeft de procureur-generaal vervolgens op 28 januari 2013 de opdracht tot het instellen van een feitenonderzoek gegeven naar ongebruikelijke transacties van Schotte bij het MOT aan de Landsrecherche en is op 6 juni 2013 verzocht dat onderzoek voort te zetten als een strafrechtelijk onderzoek. De omstandigheid dat uit het feitenonderzoek in 2013 MOT-meldingen naar voren zijn gekomen die gelijk zijn aan de door de verdediging genoemde MOT-meldingen die in 2010 waren ‘gelekt’, maakt niet dat de start van het onderzoek op die uitgelekte MOT-meldingen zou zijn gebaseerd, concludeerde het Gerecht.

Het voorgaande brengt met zich dat de stelling van de verdediging dat sprake is van een politieke vervolging op basis van in 2010 onrechtmatig verkregen en strafbaar gelekte MOT-meldingen, evenmin opgaat. Gebleken is niet dat er zodanige bemoeienis vanuit de politiek is geweest dat dit in al dan niet doorslaggevende mate de opsporing en vervolging van de verdachte heeft gestuurd. Overigens is ook niet gebleken dat die MOT-meldingen door opsporingsambtenaren of het openbaar ministerie naar de (sociale) media zijn gelekt (!).

Verliezer
Knoops zegt dat er sprake van zwartmaking door politieke rivalen en vormde Schotte al bij het begin van zijn politieke loopbaan een bedreiging voor ‘de gevestigde orde’. Er was geen grondslag voor een justitieel onderzoek naar Schotte. Van de twee aangiftes was er één anoniem. Fundashon Akshon Sivil (FAS) ronselde mensen die aangifte wilden doen tegen Schotte. Een strafrechtelijk onderzoek kan volgens Knoops nooit gestart worden met een anonieme aangifte. "Tenzij er ernstige bedreigingen zijn geuit. maar dat weten we niet, want dat heeft het OM niet onderzocht."

Daar zal Knoops de nadruk op leggen: het onderzoek had nooit zo mogen beginnen. Krijgt de bekende strafpleiter ongelijk, dan is een veroordeling nauwelijks meer af te wenden. Maar krijgt de advocaat wel gelijk, dan zal het Gerecht zich ook nooit meer buigen over de ambtelijke omkoping, de valsheid in geschrifte en het witwassen van het geld. Feiten, die door de oud-premier nooit juridisch bestreden zijn.

Gerrit Schotte is door zijn gekozen verdedigingsstrategie, in beide scenario's hoe dan ook de verliezer. Of hij nou moet zitten of niet...