Babel III - de finale

Cicely van der Dijs (l) en Gerrit Schotte (r) flankeren hun raadsvrouwe mr. Marije Vaders (m)

Gerrit Schotte geeft de strijd, ook na hoger beroep, niet op. Drie jaar cel en vijf jaar ontzegging van het recht gekozen te mogen worden in de Staten, moeten van tafel. Babel III lijkt een feit. Maar de feiten in de ten laste leggingen voor wat betreft ambtelijke corruptie, valsheid in geschrifte en witwassen staan nu vast, net als de betrokkenheid van Schotte en Van der Dijs daarbij. Ook in een eventuele behandeling door de Hoge Raad wordt dat niet meer weerlegd: daar gaat de cassatiebehandelaar niet over.

Wel kan de Hoge Raad bezien of de motivering van rechters Radder, Lemaire en Lewin om het OM ontvankelijk te verklaren voldoende is. Daarbij gaat het om de start van het strafrechtelijk onderzoek naar de gedragingen van Gerrit Schotte. Was er voldoende vermoeden van schuld om zo'n strafrechtelijk onderzoek te beginnen? En bij gebrek daaraan, was het uitsluiten van bewijs dan op zijn plaats omdat de normen van het recht zijn geschonden?

mr. Eldon 'Peppie' Sulvaran

Advocaten Eldon 'Peppie' Sulvaran in Eerste Aanleg en later Geert-Jan Knoops in Hoger Beroep hebben betoogd dat er onvoldoende verdenking tegen hun cliënt bestond en dat het Openbaar Ministerie daarom een 'extra aanleiding nodig had om het lopende strafrechtelijke onderzoek meer gewicht te geven. Dat zou dan gaan om een mailbericht van collega's in Milaan. Het Openbaar Ministerie zegt in haar requisitoir in Eerste Aanleg dat die email inderdaad de zaak Babel aan het rollen bracht, maar stelt ook dat pas media 2013 de opdracht komt voor een strafrechtelijk onderzoek.

Start Onderzoek
Anders dan het Gerecht in Eerste Aanleg, stelt het Hof in Hoger Beroep nu dat het officiële vertrekpunt voor het strafrechtelijk onderzoek in deze zaak de brief is die procureur-generaal Dick Piar op 28 januari 2013 verstuurt aan de landsrecherche. Daarin geeft hij opdracht tot een onderzoek naar ongebruikelijke transacties. De aanleiding is volgens de brief de aandacht die de stichting Akshon Sivil en diverse burgers hebben gevraagd voor de ongebruikelijke transacties (geregistreerd bij het MOT) die gerelateerd kunnen worden aan Gerrit Schotte.

PG - mr. Dick Piar

Uit de brief blijkt dat deze transacties in het verleden niet zijn onderzocht omdat daarvoor te weinig personeel was, maar dat Piar een einde wilde maken aan de publiekelijke speculaties over mogelijk strafrechtelijk verwijtbaar handelen van Schotte. Piar wil dat de transacties in kaart worden gebracht en dat nationaal en internationaal navraag dient te worden gedaan naar de herkomstbestemming van de gelden. Dat is nodig om te bezien of deze mogelijk strafbaar zijn.

Rechter Radder stelt daarover in het vonnis in hoger beroep: De brief van de procureur-generaal behelst nog geen opdracht tot een strafrechtelijk onderzoek op basis van een verdenking, maar de opdracht tot een onderzoek naar de in de aangiften genoemde transacties.

Feitenonderzoek
Uit het dossier valt op te maken dat met het aandacht vragen door 'diverse burgers' wordt bedoeld de aangiften door de heer Harry Verstappen van 18 september 2012 en die van een anonieme burger op 22 oktober 2012, beide gericht aan de procureur-generaal. Uit het 'bevindingen feitenonderzoek' dat volgt komt naar voren dat Schotte in de periode van maart 2007 tot januari 2013 betrokken was bij een groot aantal MOT-meldingen voor een totaal bedrag van 2.225.786,00. gulden.

De conclusie van de landsrecherche op 21 mei 2013 luidde, dat de verdenking gerechtvaardigd is dat de verdachte zich mogelijk schuldig heeft gemaakt aan witwassen, opzettelijk doen van onjuiste belastingaangifte en overtreding van de Landverordening Financiën Politieke Groeperingen. Deze aanvankelijke verdenkingen betreffen nog niet de latere verdenkingen van valsheid in geschrifte van de invoices uit het Italie-verhaal.

Francesco Corallo

Eerste aanleg
De verdediging in Eerste Aanleg, bij monde van Eldon 'Peppie' Sulvaran, stelt dat het strafonderzoek startte bij de MOT-meldingen. Die zouden in 2010 op onrechtmatige wijze zijn verkregen en vervolgens door de Veiligheidsdienst, opzettelijk gelekt zijn naar de (sociale) media. Daar is rechter Irene Lips het niet mee eens. Immers, het gaat dan nog niet om een strafrechtelijk onderzoek. Lips concludeert uit het dossier dat de start van het vooronderzoek (dus niet het strafrechtelijk onderzoek) de email is geweest die het Openbaar Ministerie in 2012 kreeg van de Italiaanse Justitie. Daarnaast zijn de eerder genoemde aangiftes van Verstappen en een anonieme burger aanleiding om een onderzoek te starten.

Overigens heeft het Openbaar Ministerie na de Italiaanse email op 19 december 2012 een werkbezoek gebracht aan Milaan en inzage gekregen van in beslag genomen documenten (invoices) van Francesco Corallo.  Dat die invoices later officieel zijn opgevraagd via een rechtshulpverzoek om ze toe te kunnen voegen aan het dossier is verder niet van belang, aldus Lips.

Pellicano
In Hoger Beroep betoogt Geert-Jan Knoops dat het proces verbaal van Van der Schans van 19 mei 2014 een onjuiste weergave is van de werkelijkheid. In dit scenario zou het OM zonder enige verdenking informatie hebben willen verkrijgen. De actie van de Van der Schans in 2012 vond plaats

mr. Geert-Jan Knoops

toen er nog geen strafrechtelijk onderzoek, zelfs nog geen feitenonderzoek liep. Er was op dat moment op geen enkele wijze sprake van een verdenking tegen Schotte en Van der Dijs. En Officier van Justitie Pellicano zou dat als getuige kunnen bevestigen.

Hij zou kunnen vertellen dat het initiatief om een werkbezoek af te leggen in Milaan, niet vanuit Italië is gekomen. En dat de verklaring van de procureur-generaal dus meinedig is. Knoops concludeert daaruit dat het Openbaar Ministerie het Gerecht in Eerste Aanleg en het Hof misleid heeft, door te stellen dat de start van het strafrechtelijk onderzoek was gelegen in dit proces-verbaal.

Maar tijdens de behandeling wijst het Hof het horen van Pellicano af. Radder, Lewin en Lemaire hebben eerder al vastgesteld dat de aanvang van het strafrechtelijk onderzoek niet het proces-verbaal van advocaat-generaal Van der Schans was en dat een eventuele andere uitleg van zijn verklaring de zaak niet anders maakt. Er was - ook zonder die getuigenverklaring - genoeg aanleiding om een strafrechtelijk onderzoek te starten.

Cassatie
Tot ieders verrassing duurde het een kleine twintig minuten voordat Gerrit Schotte en Cicely van der Dijs met hun raadsvrouwe Marije Vaders na het vonnis naar buiten kwamen. Ze verklaarden direct in cassatie te zijn gegaan en dat moet nu eenmaal bij de rechtbank waar je bent veroordeeld. Daar is twee weken de tijd voor, maar kennelijk is er haast geboden.

Gerrit Schotte op weg naar Babel III?

Het is te verwachten dat Knoops de cassatiebehandeling op zich zal nemen. In ieder geval tot aan het indienen van de cassatieschriftuur. Hij is erin gespecialiseerd, althans dat meldt zijn website. In zo'n cassatieschriftuur staan dan de middelen van cassatie, zeg maar de klachten die Knoops heeft gevonden tegen de uitspraken van de lagere rechters.

Deze klachten kunnen alleen gaan over rechtsvragen en de procedureregels. De klachten kunnen dus niet gaan over de vaststelling van de feiten door de lagere rechter. Er kunnen ook geen nieuwe feiten worden aangevoerd in cassatie. Vermoedelijk zal het twistpunt liggen rond de start van het strafrechtelijk onderzoek en het niet mogen horen van getuige Pellicano en is dat de klacht waarover de Hoge Raad zich zou moeten buigen. Met andere woorden: is de motivering van Radder, Lewin en Lemaire overtuigend geweest om die getuige niet op te roepen en is hun conclusie over de start van het strafrechtelijk onderzoek voldoende gemotiveerd?

Knoops heeft 60 dagen de tijd. Op 19 september 2017 moet de schriftuur zijn ingediend. Daarna weten we pas of de Hoge Raad met Schotte aan de slag gaat.
Babel I en Babel II is achter de rug en het was spannend. Gaat Babel III, de finale, er ook komen? De trailer is in ieder geval al gemaakt.

-0-0-0-

Documenten:

- Aangifte Harry Verstappen - 18 september 2012
- Aangifte Anonieme Burger - 22 oktober 2012
- Regiezitting Babel I - Sulvaran over de MOT-meldingen - 5 juni 2015
- Dagvaarding Babel I & II - 20 augustus 2015
- Requisitoir Babel I - 17 februari 2016
- Pleitnotitie Babel I - Eldon Sulvaran - 17 februari 2016
- Vonnis in Eerste aanleg (Babel I) - Gerrit Schotte - 11 maart 2016
- Requisitoir Babel II - 13 juni 2017
- Verzoek Knoops om Pellicano te horen - 11 juni 2017
- Pleitnotitie Babel II - Geert Jan Knoops - 11 juni 2017
- Vonnis in Hoger Beroep (Babel II) - Gerrit Schotte - 21 juli 2017
- Vonnis in Hoger Beroep (Babel II) - Cicely van der Dijs - 21 juli 2017