 |
| Stakende ambtenaren | Foto: Antilliaans Dagblad |
(lees hier de Papiamentse versie uit de Èxtra)
Een deel van de ambtenaren op Curaçao is in actiemodus. Ze zijn het niet eens met het besluit van de overheid om de indexering van lonen voorlopig te bevriezen en nog wat meer dingetjes in de beloningssfeer. Gaat het hier om een eerlijke betaling voor geleverde arbeidsproductie, of is het loonstrookje van de ambtenaar een maandelijkse belediging, waar nu paal en perk aan moet worden gesteld?
Een deel van de ambtenaren op Curaçao is in actiemodus. Ze zijn het niet eens met het besluit van de overheid om de indexering van lonen voorlopig te bevriezen en nog wat meer dingetjes in de beloningssfeer. Gaat het hier om een eerlijke betaling voor geleverde arbeidsproductie, of is het loonstrookje van de ambtenaar een maandelijkse belediging, waar nu paal en perk aan moet worden gesteld?
In tijden
van nood, waarin burgers gevraagd wordt de broekriem aan te halen en een deel
van de ambtenaren dat offer niet lijkt te willen brengen, is het goed eens te
kijken naar hun stelsel van beloning. Wat verdienen ambtenaren nou
eigenlijk? Althans wat krijgen ze elk jaar van hun baas voor de
dienstverlening aan het publiek, dat hun salaris bij elkaar betaalt?
Wie
tijdens actie/stakingsdagen een kijkje neemt op een willekeurig ministerie zal
al gauw ontdekken dat de meeste ambtenaren gewoon doorwerken. Vooral het wat
hogere kader lijkt geen actiebereidheid te kennen. Desgevraagd zeggen veel
ambtenaren dat ze redelijk goed verdienen en zich eigenlijk schamen voor hun
actievoerende collega's, nu het land Curaçao om offers vraagt.
Maar
sinds 2013 is er geen indexering geweest op het salarishuis uit 1998 en het leven wordt
steeds duurder. Er is dus iets te zeggen voor de wensen/eisen van de vakbonden.
Aan de andere kant kan - zoals gezegd - Curaçao zich op dit moment in tijd
financieel niet veel veroorloven. We hebben met z'n alleen teveel uitgegeven de
laatste jaren en de inkomsten zijn daarbij achtergebleven. Dus je kan wel meer
willen, maar het is er niet.
Totale beloning*
Voor ik
inga op de verschillende salarissen en het systeem dat daaromheen is gebouwd,
wil ik eerst iets over de ambtenarenkosten voor de overheid hebben. Die
overheid geeft in 2019 namelijk ruim 440 miljoen gulden uit aan de beloning van
haar ambtenaren. Op de kosten voor sociale zekerheid na, de hoogste kostenpost
in de begroting van 2019. Die komt uit op ruim 1,8 miljard gulden. Beloningskosten bedragen dus een kwart van de totale begroting (24,05%).
Van die
440 miljoen gaat 293 miljoen op aan salarissen, 17 miljoen aan overwerk, 2,5
miljoen aan kindertoelage, 17 miljoen aan vakantiegeld en 10 miljoen aan
overige kosten. Daarbij is dan niet inbegrepen, de 31 miljoen aan AOV-afdracht,
2 miljoen voor de AVBZ, 36 miljoen aan pensioen bijdragen en 32 miljoen voor de
ziektekosten.
Salarishuizen
De overheid, zo berekende het Centraal Bureau
voor de Statistiek in 2011 is na de sector Financiële Dienstverlening de best
betaalde sector op Curaçao. Het salarisniveau per beroepsgroep is ook
aanmerkelijk hoger, zoals straks blijft. Zie de tabel hieronder (2011!):
De
overheid staat op de tweede plek als het gaat om gemiddelde salarissen. Alleen
de financiële dienstverlening betaalt over de hele linie beter. Voor dit verhaal is niet het
bedrag zelf, maar de onderlinge verhouding met andere sectoren van belang. De
aanname is dat die niet spectaculair veranderd is in de laatste jaren.
Schaalverdeling
Wie bij
de overheid werkt, wordt naar functie ingedeeld in één van de achttien
salarisschalen met elk negen of meer loontredes. Voor brandweer, politie,
douane, gevangenis en onderwijs, is het net iets anders, daarover straks meer.
Wie een
blik werpt op de verdeling van het aantal ambtenaren per salarisschaal in
tabel 1, ziet vrijwel meteen dat het gros van de ambtenaren in zijn hoogste
loontrede zit: 40 procent! Doorgroei is dan niet meer mogelijk.
Het is
daarom niet verwonderlijk dat de vakbonden graag willen dat de 3% lumpsum
uitbetaald gaat worden. Die is ooit ontworpen om juist deze ambtenaren toch nog
wat extra te betalen, als ze niet meer door kunnen groeien. Het waterhoofdmodel is zichtbaar in alle schalen vanaf schaal 6.
Er is
kritiek op die regeling, want doorgroei is wel degelijk mogelijk als je bereid
bent om je kennis en productie via opleidingen te verhogen. Dan ligt een
volgende schaal op de loer, met nieuwe groeimogelijkheden. Bovendien kunnen
jonge ambtenaren dan meteen de plaats van ouderen innemen, waardoor het
gemiddelde salaris dat de overheid moet ophoesten iets lager wordt. We zullen
straks zien dat dat een half miljoen gulden op kan leveren.
De
overheid betaalt een hogere prijs voor zijn ambtenaren omdat de meesten in de
hoogste loontredes zitten. Dat blijkt als we de
gemiddelden berekenen in tabel 2. Gemiddeld
wordt 298 gulden per maand per ambtenaar meer betaald dan bij een gelijkmatige
verdeling.
De kolom
met de bedragen onder werkelijk gemiddeld, is berekend op basis van
de inschaling met loontrede vermenigvuldigd met het aantal ambtenaren in die
schaal. Schaal 13 loopt het meest uit de pas. In die schaal is het gemiddelde
salaris 7.822,89 gulden, maar de overheid betaald gemiddeld 8.426,89 gulden per
ambtenaar. 604 gulden per ambtenaar meer dan bij een gelijkmatige opbouw van
het ambtenarenkorps. Een kostenpost van Naf 95.432,56 in schaal 13 alleen al.
Over de hele linie genomen wordt
nu 571.855,69 gulden per maand aan salariskosten meer betaald dan bij een
gelijkmatige verdeling van ambtenaren.
Tot slot
Ambtenaren
hebben een goede rechtspositie en zijn na de financiële sector de best betaalde
werknemers in loondienst. Het pensioen is goed. De overheid moet daarvoor aanvullend overigens nog ruim 100 miljoen gulden duurtetoeslag betalen. En de arbeidsongeschiktheid is
verzekerd in tegenstelling
tot het bedrijfsleven.
Tenslotte hebben ambtenaren
een aanvullend ziektekostenpakket, dat nog eens 800-1200
jaar per persoon in het gezin kost en wordt de loontrede automatisch verhoogd
elk jaar zonder dat er beoordelingsgesprekken
worden gehouden.
Wellicht
daardoor loont het om lang in dienst te blijven en dat gebeurt dan ook massaal.
De opbouw
van het ambtenarenkorps laat dat ook zien. Een kind met een waterhoofd. Vanaf
schaal 6 hoopt het aantal ambtenaren in de hoogste loontredes op. Van
doorstroming is geen sprake, waardoor vergrijzing plaatsvindt.
* bedragen uit de begroting zijn voor de leesbaarheid afgerond
-0-0-0-
Bekijk hier de begroting 2019
Bekijk hier de schalen verbonden aan het Bezoldigingsbesluit 1998, laatste update in 2013.
Bekijk hier een samenvatting van het Generiek Functiehuis van het land Curaçao
Bekijk hier het complete Generiek Functiehuis van het land Curaçao