De veroordeling van Burney 'Nini' Fonseca tot 26 jaar gevangenisstraf wegens het medeplegen van de moord op de Curaçaose politicus Helmin Wiels blijft in stand. Dat heeft de Hoge Raad vandaag bepaald.
Nini is man die door het Openbaar Ministerie als moordmakelaar werd en wordt gezien en opdracht gaf aan de jongens van Koraal Specht om Helmin Wiels te vermoorden. De zaak ging niet meer over zijn schuld of onschuld. De feiten en omstandigheden die zijn vastgesteld in eerste aanleg en later in hoger beroep stonden niet ter discussie. Wat wel ter discussie stond, was of Fonseca terecht is veroordeeld. Heeft het Hof in Willemstad fouten gemaakt? Nee dus, zegt de Hoge Raad.
Het Hof heeft, net als de rechter in eerste aanleg, geconcludeerd dat Burney Fonseca schuldig is aan medeplegen van moord. De man uit Koraal Specht werd voor deze strafbare feiten op 13 juli 2018 veroordeeld tot een gevangenisstraf van 26 jaar.
 |
| Mr. Geert-Jan Knoops |
Cassatieadvocaat Geert-Jan Knoops had op een vijftal punten in het vonnis van Nini bezwaar aangetekend. De cassatiemiddelen, zoals die heten, zouden volgens Knoops moeten leiden tot het vernietigen van de vonnissen in hoger beroep en een eventuele heropening van de zaak bij het Hof in Willemstad.
Uitspraken van de Hoge Raad gaan vooraf altijd vergezeld van de conclusie van de advocaat-generaal. De Hoge Raad volgt die, maar vindt het niet nodig om daar een inhoudelijke motivering aan te geven, omdat de middelen niet tot cassatie kunnen leiden. Zij nopen niet tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling, aldus de uitspraak.
In zijn conclusies had de advocaat-generaal de
aangevoerde cassatieklachten eerder uitvoerig besproken. Hij ging daarbij onder meer in op de klachten die zich richten tegen het
bewijs waarop veroordeling plaatsvond.
Anonieme getuige
Knoops was het niet eens met het Hof dat die de verklaring van Edsel Gumps, het voormalige hoofd van de Veiligheidsdienst Curaçao, als bewijs heeft gebruikt. De verklaring is een verklaring die hij hoorde van een anoniem persoon, een informant van zijn dienst, en had - volgens Knoops - alleen gebruikt mogen worden als de daarvoor geldende bijzondere eisen waren nageleefd.
Maar die bepaling waarin die eisen wettelijk zijn neergelegd, is volgens de advocaat-generaal in deze zaak niet van toepassing. Zoals ook het Hof al concludeerde. De eisen zijn alleen van toepassing bij een anonieme getuige en niet bij een getuige die een anonieme bron gebruikt.
Er was overigens alle reden voor de anonieme geheimagent om anoniem te blijven en zijn relaas alleen te doen naar de destijds op non-actief gezette Edsel Gumps. De Veiligheidsdienst was immers onder directe controle gekomen van Gerrit Schotte. Met de wetenschap dat een andere MFK-er en minister van zijn kabinet, George Jamaloodin, betrokken was bij de moord op Helmin Wiels was die toegang versperd. De agent vertrouwde alleen Edsel Gumps nog maar.
Knoops vervolgde door te stellen dat het Hof de verklaring van Gumbs onterecht als betrouwbaar kwalificeerde en dat niet voldoende motiveerde. Gumbs was namelijk net geschorst en kon de zaken dus niet procedureel volgen. Bovendien kon hij de zaken ook niet goed beoordelen omdat hij net geschorst was.
Maar al deze middelen falen, aldus de advocaat-generaal. De rechtbank heeft alles goed gewogen en meegenomen in haar beslissing om de getuigenverklaring van Edsel Gumbs mee te nemen als bewijs.
 |
| Mr. Marije Vaders |
De bewezenverklaring vond bovendien in belangrijke mate steun in andersoortig bewijsmateriaal. Knoops klaagde dat de verklaring van Edsel Gumbs strijdig is met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.
De verdediging van Fonseca heeft namelijk geen mogelijkheid gehad om de anonieme geheim agent te kunnen ondervragen, terwijl de veroordeling wel in beslissende mate had bijgedragen aan het bewijs, aldus Knoops. De verdediging is daarvoor niet gecompenseerd en het Hof heeft dat ontoereikend gemotiveerd.
Volgens de advocaat-generaal had justitie zijn uiterste best gedaan om de anonieme getuige te achterhalen en was zijn getuigenis ondersteunend bij ander bewijsmateriaal, maar zeker niet beslissend.
Kuwas
De verklaring van schutter Elvis Kuwas deugde volgens Knoops ook niet. Die was in strijd met de lokale wetgeving en het Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het ging onder meer om een schending van het ondervragingsrecht omdat de verdediging niet een behoorlijke en effectieve gelegenheid heeft gehad om hem te ondervragen, terwijl de verklaring beslissend is geweest voor de bewezenverklaring.
Kuwas had een gedeelte van zijn verklaring gebaseerd op de verklaringen van Luigi 'Pretu' Florentina. Volgens Knoops kon de verdediging Pretu niet horen omdat die inmiddels dood was. Maar ook dit middel faalde volgens de advocaat-generaal. De verklaring van Kuwas is niet het enige en beslissende bewijs geweest. Bovendien had de verdediging zowel ter terechtzitting in eerste aanleg als in hoger beroep Kuwas kunnen ondervragen.
 |
| De in Nederland gevangen gezette Elvis Kuwas komt naar de rechtbank in Willemstad |
Blijkens vaste rechtspraak staat het de rechter vrij om – binnen de door de wet gestelde grenzen – van het beschikbare materiaal datgene tot het bewijs te bezigen wat hem uit het oogpunt van betrouwbaarheid daartoe dienstig voorkomt en terzijde te stellen wat hij voor het bewijs van geen waarde acht.
Het hof heeft volgens de advocaat-generaal uitvoerig stilgestaan bij de duiding van de inconsistenties in de verklaringen van Elvis Kuwas, daterend van vóór zijn eigen veroordeling. De rechtbank heeft bovendien uitvoerig stilgestaan bij de punten waarvoor de verklaringen bevestiging vinden in ander bewijsmateriaal. Zodoende was het hof niet gehouden tot een nadere motivering van de weerlegging van het standpunt van de verdediging, aldus de advocaat-generaal.
Grondig bestuderen
Bovenstaande en overige door de verdediging van Burney Fonseca ingediende cassatiemiddelen kunnen volgens de advocaat-generaal geen ander licht werpen op de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling. Ambtshalve ziet hij daarom geen gronden die tot vernietiging van de bestreden uitspraak van het Hof in Willemstad kunnen leiden. En de Hoger Raad volgt hem daarin.
Met de uitspraak van de Hoge Raad is de veroordeling definitief.
0-0-0-0
2017 Maximus in Eerste Aanleg
- Requisitoir (samenvatting)
- Pleitnota Marije Vaders
- 11 mei 2017 - Strafvonnis in Eerste Aanleg - Bunrey Fonseca
2019 Maximus in Cassatie