 |
| De Julianabrug op Curaçao is normaal gesproken decor van veel verkeer |
De pandemie van COVID-19 brengt op zowel Curaçao als Sint Maarten grote economische schade toe. Dat schrijft de staf van de IMF Western Hemisphere Department. Grensafsluitingen sinds half maart, gevolgd door volledige afsluitingen om verspreiding van het virus te voorkomen, hebben in beide landen de economie tot een bijna standstill gebracht.
Ervan uitgaande dat financieringshulp aan beide landen als leningen wordt verstrekt, zou de schuldquote in Curaçao stijgen tot bijna 90 procent van het Bruto Binnenlands Product en in Sint Maarten tot 91 procent van het Bruto Binnenlands Product in 2020. Op Curaçao is dit ongeveer 33 procent van het Bruto Binnenlands Product hoger dan in pre-COVID-prognoses, en in Sint Maarten vormt het een stijging van 38 procent van het Bruto Binnenlands Product. Gezien de sterke stijging van het schuldniveau, moet bij het ontwerp van een ondersteuningspakket rekening worden gehouden met de houdbaarheid van de schulden op middellange termijn.
Rapport
Het rapport van deze afdeling omvat geen IMF beleidsadvies en is ook niet persé een weergave van de Executive Board van IMF of IMF management. Het stuk is aangeboden aan de Curaçaose minister van Financiën, Kenneth Gijsberta, zijn collega op Sint-Maarten minister Ardwell Irion en het hoofd van de Centrale Bank van beide landen, José Jardim.
Volgens de staf van de IMF Western Hemisphere Department zal de omvang van de recessie afhangen van de duur van de sluitingen en afsluitingen van de grenzen, evenals van de snelheid van de daaropvolgende wereldwijde vraag naar toerisme (met name in het meer toeristisch afhankelijke Sint Maarten), hoewel de recessie naar schatting in de dubbele cijfers zal lopen, zelfs onder conservatieve aannames.
De stopzetting van de meeste economische activiteiten brengt aanzienlijke onmiddellijke financieringsbehoeften met zich mee, gezien de lage buffers in alle sectoren en de reeds bestaande kwetsbaarheden, zoals een onvolledig herstel van de orkanen in 2017 op Sint Maarten en een langdurige recessie en kwetsbaarheden in de financiële sector op Curaçao.
Ervan uitgaande dat de sluitingen van de grenzen van kracht blijven tot eind juli met een geleidelijk herstel van het toerisme vanaf het derde kwartaal, worden de fiscale financieringsbehoeften in 2020 geschat op 22 procent van het Bruto Binnenlands Product op Curaçao en 27 procent op Sint Maarten.
Het financieringstekort van de betalingsbalans van de monetaire unie is dit jaar ongeveer 17 procent van het Bruto Binnenlands Product. Tenzij de financiering snel wordt verzekerd, zal het omgaan met de impact van COVID-19 erg moeilijk zijn. Gezien de ongekende onzekerheid dienen de schattingen als indicatief te worden beschouwd.
Groeivooruitzichten
Prognoses gebaseerd op een sluiting van vier maanden aan de grenzen, gevolgd door een geleidelijk herstel van het toerisme, wijzen op een daling van het reële Bruto Binnenlands Product met 15 procent in beide landen, hoewel ze onderhevig zijn aan neerwaartse risico's (zie tabellen 1, 3). Ervan uitgaande dat het aantal aankomsten in het derde en vierde kwartaal tot 25 en 75 procent van het niveau van 2019 herstelt, zouden de jaarlijkse toeristenstromen met ongeveer 50 procent afnemen ten opzichte van 2019, met grote verliezen in de toerismesectoren tot gevolg.
Dit wordt nog verergerd door de blokkades die nodig zijn om de verspreiding van het virus te stoppen, wat de activiteit in alle andere sectoren onderdrukt. Dit scenario leidt tot een neerwaartse bijstelling van de geraamde Bruto Binnenlands Productgroei met 15 en 18 punten ten opzichte van de prognoses vóór COVID, zelfs in de veronderstelling dat de fiscale financiering ter ondersteuning van de economie gedekt is.
De groeivooruitzichten zijn onderhevig aan aanzienlijke onzekerheid en neerwaartse risico's, waaronder langer dan verwachte grensafsluitingen en lockdown, een trager herstel van de wereldwijde vraag naar toerisme en het onvermogen om financiering te verkrijgen, zoals hieronder wordt verwacht.
De risico's worden verergerd door reeds bestaande kwetsbaarheden, zoals hierboven al genoemd, een onvolledig herstel van de orkanen van 2017 in Sint Maarten en een langdurige recessie op Curaçao, die heeft bijgedragen tot de kwetsbaarheid van de financiële sector.
Strategie en fiscale financieringsbehoeften
In beide landen is de strategie van de autoriteiten om de productiecapaciteit van de economie op peil te houden, een drastische daling van de koopkracht van de bevolking te voorkomen en de openbare diensten te behouden. Maatregelen ter ondersteuning van de reële sector omvatten:
- salarisadministratie om massale ontslagen te voorkomen,
- inkomenssteun voor zelfstandigen,
- steun voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's).
Bovendien zijn de autoriteiten van plan hun socialezekerheidsstelsels (met name gezondheidszorg) te ondersteunen, aangezien zij waarschijnlijk grote premieverliezen zullen lijden als gevolg van lagere werkgelegenheid en hogere kosten. Aangezien aanzienlijke vernietiging van banen onvermijdelijk is, zelfs met bovenstaande maatregelen (er zijn al ontslagen), zijn de autoriteiten ook van plan de sociale steun te versterken om de economische problemen te verminderen.
Ten slotte zoeken beide regeringen financieringssteun om een grote bezuiniging op openbare diensten te voorkomen vanwege het verwachte grote verlies aan overheidsinkomsten.
Op basis van de huidige informatie leiden het verlies aan fiscale inkomsten en de kosten van maatregelen tot een financieringstekort (ten opzichte van prognoses vóór COVID) van ongeveer 1,1 miljard gulden (22 procent van het Bruto Binnenlands Product) op Curaçao en 418 miljoen gulden (27 procent van het Bruto Binnenlands Product) op Sint Maarten dit jaar.
Gezien de ongekende onzekerheid zijn deze waarden illustratief en afhankelijk van de duur van de schok. De financieringsbehoeften zullen in 2021 waarschijnlijk aanhouden, gezien de te verwachten vertragingen bij het herstel van het toerisme, met name bij cruisetoerisme.
- Curaçao (tabel 2)
Het budgettaire financieringsgat van 2020 (22 procent van het Bruto Binnenlands Product) bestaat zowel uit een tekort aan fiscale inkomsten (12½ procent van het Bruto Binnenlands Product-verlies ten opzichte van de prognoses vóór COVID die nieuwe belastingmaatregelen veronderstelden die nu worden uitgesteld) als uit hogere uitgaven (9,4 procent van het Bruto Binnenlands Product).
Naar de mening van de staf van de IMF-afdeling omvatten de hogere uitgaven de kosten van de ondersteuning van het socialezekerheidsfonds (ongeveer 3 procent van het Bruto Binnenlands Product), maatregelen ter ondersteuning van de reële sector en het sociale vangnet (gecombineerd 6½ procent van het Bruto Binnenlands Product), waarvan de salarisadministratie de grootste maatregel is (3½ van het Bruto Binnenlands Product). De salarisadministratie wordt geschat op basis van de doelstelling van de overheid om tot 80 procent van de salariskosten van getroffen bedrijven te subsidiëren. De autoriteiten zijn van mening dat hiermee een mogelijke ontslag van 16.500 werknemers (ongeveer 23 procent van de beroepsbevolking) zou worden voorkomen.
- Sint Maarten (tabel 4)
Net als Curaçao bestaat het budgettaire financieringsgat van 2020 (27 procent van het Bruto Binnenlands Product) uit zowel een tekort aan fiscale inkomsten (10 procent van het Bruto Binnenlands Product) als uit hogere uitgaven (17 procent van het Bruto Binnenlands Product). Naar het inzicht van de staf van de IMF-afdeling omvatten de hogere uitgaven de kosten van de ondersteuning van het socialezekerheidsfonds en het ziekenhuis (5½ procent van het Bruto Binnenlands Product), en maatregelen ter ondersteuning van de reële sector en het sociale vangnet (11½ procent van het Bruto Binnenlands Product). De salarissubsidie en inkomenssteun voor zelfstandigen worden geschat op 7 procent van het Bruto Binnenlands Product, aangezien de autoriteiten subsidies zouden verstrekken tot 80 procent van de lonen, met als doel ongeveer de helft van de beroepsbevolking te ondersteunen. De autoriteiten willen ook zachte leningen verstrekken aan het MKB (met banken als tussenpersoon) voor een bedrag van 2,1 procent van het Bruto Binnenlands Product. Bovendien schat de staf van de IMF-afdeling dat de werkloosheidssteun 1,5 procent van het Bruto Binnenlands Product zal bedragen.
Betalingsbalansbehoeften
Parallel aan de fiscale financieringsbehoeften leidt de daling van de economische activiteit tot een aanzienlijk betalingsbalansbehoefte van de monetaire unie van Curaçao en
Sint-Maarten.
Sint-Maarten.
Ten opzichte van de prognoses vóór COVID zou het tekort op de lopende rekening in 2020 met bijna 0,62 miljard US-dollar (17,3% van het bruto binnenlands product van de Unie) toenemen als gevolg van een daling van 50% van de inkomsten uit export van toerisme en een aanzienlijke daling van de overige uitvoer als gevolg van de lockdowns (Tabel 5):
Bij deze prognose wordt ervan uitgegaan dat de fiscale financieringsbehoeften worden gedekt. De drie maanden van de invoer van goederen en diensten van volgend jaar als maatstaf nemen voor de internationale reserves van de Unie, het betalingsbalansverschil - gedefinieerd als een verschil tussen de maatstaf en de reserves als alle behoeften worden gedekt door de internationale reserves in plaats van naar externe bronnen (leningen of subsidies) - zou 0,6 miljard dollar (17 procent van het Bruto Binnenlands Product) bedragen, hoewel het risico bestaat dat de kloof groter zou zijn als de financiële rekeningstromen lager zijn dan verwacht.