Gijsbertha en zijn ministerie pakken maar niet door, ook niet tijdens Covid


Curaçao heeft een geweldig groot en duur ambtenarenapparaat. Probleem is alleen dat zodra de ambtenaren iets van uitdaging voor de kiezen krijgen, ministers en ministeries consultants in gaan huren. Nog erger wordt het wanneer diezelfde ministers of ministeries later dezelfde consultant in gaan huren om weer dezelfde adviezen te krijgen. Kost veel geld en schiet natuurlijk niet op. Een 'mooi' voorbeeld is de frats die de minister van Financiën, Kenneth Gijsbertha begin deze maand uithaalde om adviezen binnen te halen die allang gegeven zijn. 

Het is uiteraard zijn discretionaire bevoegdheid, maar in tijden van Covid 19, wil je toch wat zuiniger zijn op de centjes die je toch al niet hebt. Bovendien wil je nu maatregelen nemen en niet maanden later. Iedere politicus weet dat een aangevraagd advies uitstel betekent van het nemen van (pijnlijke) maatregelen. Voor je uitschuiven is een veel gehanteerde strategie en lijkt ook hier het geval.

Cartac
Het gaat om Cartac, het Caribbean Regional Technical Assistance Center van het IMF. Er zijn er tien van. Deze centra zijn opgericht om landen te helpen de menselijke en institutionele capaciteit te versterken om een gezond macro-economisch beleid te ontwikkelen en uit te voeren dat groei bevordert en armoede vermindert. Gijsbertha wil die club binnen halen om evenwichtig en op strategisch niveau adviezen te krijgen om zo het effect van Covid19 financieel te managen. Zeer nobel, maar eveneens, zeer overbodig. Bovendien vertraagt dit besluit de echte aanpak, die nu gewenst is. Het lijkt wel alsof Gijsbertha de zaak niet doortastend aan wíl pakken. 

De minister leest ongetwijfeld niet alle stukken zelf en parlementsleden wijzen zelden op dingen die fout gaan. Tenzij ze in de oppositie zitten en dan luistert er niemand. Daarom heb ik maar de moeite genomen om enkele adviezen en citaten uit Cartac-rapportages, IMF-rapporten en Cft-stukken erbij te halen. Ze staan gewoon online, dus zo ingewikkeld is het niet.&nbsp
Overigens het College financieel toezicht haalt zijn informatie uit de door het ministerie van Financiën zelf aangeleverde maand- en kwartaalrapportages. De ambtenaren op het ministerie zijn zich dus wel degelijk bewust van sommige zaken.

Mijn advies: bestudeer wat er al is en parkeer die dure consultants. En vooral: begin eens een keer!

Twaalf punten 
Cartac/IMF heeft al meerdere adviezen uitgebracht in de afgelopen jaren. Klik hier voor het meest recente advies, die is van december 2019. Ik heb voor nu slechts twaalf punten opgenomen. Dat moet voldoende zijn om mijn punt te maken. onder het kopje Recent Developments and Short-term Outlook staat geschreven:

1) In 2019, the government also signed the Growth Accord with the Netherlands setting out revenue and expenditure measures, implemented short-term revenue measures and introduced a 3:1 attrition rule for central government employment. These measures and a one-off tax windfall from the tax sharing system with the Netherlands  led to a fiscal current account surplus in the first nine months of 2019.

In het vierde kwartaal is volgens de analyse van het Cft (en dus ook de rapportage van het ministerie van Financiën zelf) het surplus met 17 miljoen gulden teruggelopen ten opzichte van eind derde kwartaal. Terwijl juist in die periode de accijnsverhogingen op alcohol sterk werden verhoogd en derhalve een verdere stijging mocht worden verwacht. 
De brand bij de belastingdienst heeft onmiskenbaar een effect gehad op de opbrengsten. Maar de zeer langdurige 'recovery' na de brand, het ‘versnipperen’ van de belastingorganisatie over meerdere locaties en het sindsdien vrijwel uitblijven van invorderingsacties van de zijde van de Ontvanger heeft  waarschijnlijk een grotere impact gehad op de opbrengsten.  Tot de dag van vandaag. 
 
In het steunpakket fiscale maatregelen wordt gerefereerd aan het ‘compliance project’. Het schijnt echter dat deze compliance werkzaamheden reeds voor de brand zijn stilgelegd. Beste Kenneth: stel even vast wie verantwoordelijk is voor deze stillegging en start dit project zo snel mogelijk weer op.

2) The authorities should consider broadening the ABB’s base to domestically produced goods in conjunction with a comprehensive tax offset mechanism, in line with advice from the recent IMF technical assistance mission. 

Het IMF/Cartac heeft al geadviseerd over de invoering van de Algemene Bestedingsbelasting ABB. De invoering daarvan is reeds verschillende keren aangekondigd maar even zo vaak weer uitgesteld. Ook ditmaal weer. Zie https://curacao.nu/ob-wordt-abb-en-uiteindelijk-btw/. Verschillende stakeholders hebben zich uitgesproken over de (concept) wettekst.

Het is dan ook onduidelijk hoe de ABB uiteindelijk vorm zal krijgen en of de IMF adviezen hierin zijn verwerkt. Beste Kenneth, stel even vast wie verantwoordelijk is voor dit traject en stop ergens een gele peper in...

3) The early retirement program should be accompanied by a broader civil service reform that structurally reduces the number of positions to secure long-term savings.

De vervroegde uittreding van ambtenaren moet dus worden doorgevoerd en het aantal ambtenaren moet worden afgebouwd. Zaakje voor het ministerie van Bestuur en Planning en alle collega's van Armin Konket onder financiële guidance van Kenneth Gijsbertha. 

4) Moreover, Curaçao would benefit from implementation of PFM reforms, including strengthening of expenditure controls and better incorporation of fiscal risks.

Dit betreft de versterking van de financiële functie van de overheid. Uit het rapport van de Algemene Rekenkamer over de Jaarrekening 2018 alsmede de recente adviezen van Cft blijkt de noodzaak en tevens de slechts beperkte voortgang op dit gebied. Beste Kenneth, er is dus nu echt geen excuus meer te verzinnen om de financiële functie nu eindelijk te gaan versterken. Bovendien heb jij er als minister ook alleen maar baat bij. Toch?

5) The authorities should compile timely information on balance sheets of all public sector entities and keep track of arrears and guarantees.

Deze achterstanden betreffen belastingschulden, te innen dividenden en zo. Maar vlak ook de openstaande studieschulden bij de Stichting Studiefianciering SSC niet uit. Iets waar je normaal niemand over hoort.

Beste Kenneth, in je recente praatstuk heb je dit onderwerp wel benoemd. Maar welke acties worden nu actief door SSC genomen om de studieschulden in te vorderen? Het enkel voorstellen van een korting op de afbetaling van studieschulden zal geen enkel effect hebben als deze schulden ook niet actief worden geïnd.

6) Increasing labor market flexibility while fine-tuning safety nets and addressing skills gaps;

Beste Kenneth en collega Hensley Koeiman: dit is waar de werkgevers al lang om vragen maar wat door de vakbonden wordt gefrustreerd. IMF adviseert dit dus ook!

7) Boosting the implementation capacity of the public sector.

Beter geformuleerd: laat de mensen die wel serieus het land vooruit willen helpen hun werk doen. Jammer genoeg worden bepaalde ambtenaren die ervoor willen gaan, nu niet bepaald met gejuich ontvangen. Initiatieven tot verbetering worden vaak structureel tegengewerkt. De afgelopen Covid19- periode is gebleken dat het ambtenarenapparaat uitstekend functioneert met de mensen die er voor willen gaan. Die kwamen naar werk of werkten actief vanuit huis. Laat de rest afvloeien en punt drie is ook opgelost: het nieuwe normaal! Beste Kenneth, hier heb je dus echt al je collega’s bij nodig.

8) To reduce opportunities for corruption, both countries need to strengthen institutions and ensure strong implementation of existing laws and procedures. The authorities should make efforts to operationalize the Integrity Chambers.

Beste Kenneth, op Curaçao is de invoering van de integriteitskamer weer uitgesteld omdat je hier geen budget voor had geregeld. Waar liggen je prioriteiten?

9) In Curaçao, finding a new operator for the refinery would improve the short-term outlook significantly. On the downside, a closure of the refinery and the planned fiscal adjustment measures could deepen the recession more than projected.

De Centrale Bank gaat in haar analyse over de crisisheffing nog steeds uit van een (gedeeltelijke) heropening van de raffinaderij per 1 juli. Nog geen week later blijkt die overname waarschijnlijk vertraging op te lopen.

Beste Kenneth, mede gezien de ontwikkelingen op de oliemarkt is de vraag of dit uitstel niet tot afstel zal leiden?

10) To avoid increasing the tax burden further, additional fiscal measures should be focused on expenditure.

Dus wat de Centrale Bank en velen andere partijen ook al zeiden: kostenbesparingen moeten worden doorgevoerd. Maar dit weet je toch wel, Kenneth!

11) Data gaps that hamper effective macroeconomic analysis and surveillance. (...) major improvements in statistics are needed to inform policymaking. The authorities should address the shortages of human and financing resources limiting data collection coverage and timeliness.

Beste Kenneth, als deze data dus niet beschikbaar is, wat verwacht je dan van IMF/Cartac? Wanneer wordt een Centraal Plan Bureau nu eens opgericht waar al zo lang over wordt gepraat?

12) Addressing the weaknesses in IT systems, tax administration, and PFM would improve policy implementation and contribute to stronger growth

Beste Kenneth, het is een gotspe dat we op Curaçao al vijf jaren en vele miljoenen (sommigen fluisteren 20 miljoen) hebben uitgegeven, maar dat er nog steeds geen nieuwe belasting IT systeem staat. Zoek direct uit wie hiervoor verantwoordelijk is en als je nog betalingen verricht, stop deze dan per direct totdat je meer duidelijkheid hebt.

Al deze adviezen liggen dus al klaar! Het is 'slechts' een kwestie van uitvoeren, doorpakken Kenneth. Er is geen enkele reden om met hervormingen te wachten totdat er weer een nieuw advies ligt. De vele archieven op alle ministeries zijn al bedolven onder de honderden en ik durf bijna te gokken, duizenden, rapporten en adviezen.