 |
| Joël Felida vlak na zijn benoeming op bezoek bij gouverneur Lucille George-Wout |
WILLEMSTAD - De benoeming van Joël Felida tot voorzitter van de Algemene Rekenkamer (ARC) door de Staten van Curaçao, op voordracht van de Rekenkamer zelf, heeft de geloofwaardigheid van dit cruciale controleorgaan ernstig ondermijnd. Felida’s achtergrond in de trustsector en zijn aantoonbare banden met de omstreden online gokindustrie, maakt zijn aanstelling niet alleen controversieel maar ook schadelijk voor het imago van de Algemene Rekenkamer in Willemstad. Door een kandidaat met een dergelijke reputatie naar voren te schuiven, heeft de Rekenkamer niet alleen zichzelf in diskrediet gebracht, maar ook het internationale vertrouwen in de checks and balances van de rechtstaat Curaçao aangetast.
De obligate reactie van de Algemene Rekenkamer, daags nadat de Follow the Money de benoeming aan de kaak stelt, is zo mogelijk nog zorgelijker. De Rekenkamer had moeten weten dat een rekruut voordragen uit de trustsector dat nauwe banden onderhoud met de online goksector van Curaçao sowieso een slecht idee is. Nog los van de maffiose banden die Follow the Money blootlegt in haar artikel: ‘De nieuwe topadviseur in Curaçao was betrokken bij illegale casino’s’.
Selectieprocedure
De zaak begint bij de selectieprocedure uitgevoerd door het externe bureau Balance Recruitment, een Nederlands adviesbureau met een Caribische tak: Balance Caribbean. Wat precies hun rol is geweest willen ze niet zeggen, maar uit gesprekken met betrokkenen blijkt dat de procedure tweeledig is geweest. Het eerste deel houdt een onafhankelijk antecedentenonderzoek in, het tweede deel staat in het teken van twee sollicitatierondes met gesprek.
Zover na te gaan is, hebben zich twee kandidaten gemeld: Coryse Barendrecht, een maatschappelijk actieve professional, onder meer bekend van het gemeenschappelijk Hof in Willemstad, in diverse functies. De tweede kandidaat is Jacques Heide, bekend als onder meer Change Manager CMC en parttime voorzitter van de Rekenkamer Bonaire.
Er speelt ook nog een derde naam mee. Joël Felida, een advocaat bij Felida Legal, voorheen de Allyant Group, de EM Group en VanEps Kunneman VanDoorne en ook Lid van de Raad van Commissarissen van het Analytisch Diagnostisch Centrum ADC. Opvallend detail: Felida was in de running voor de functie van een ander lid van de Rekenkamer, met een juridisch profiel.
De sollicitatiegesprekken worden niet door Balance Recruitment uitgevoerd. De regie en uitvoering ligt bij de Algemene Rekenkamer zelf, die met twee posities zitting neemt in een vierkoppige sollicitatiecommissie: : Percival Virginia als scheidend waarnemend voorzitter en Halder Lam, accountant. De commissie is aangevuld met twee externe deskundigen: de President van het Gemeenschappelijk Hof, Mauritsz de Kort en Keursly Concincion, de huidige Ombudsman van Curaçao.
 |
| Mauritsz de Kort (Hofpresident - links) en Keursley Concincion (Ombudsman) |
Volgens betrokkenen duurt de hele consultatie erg lang, mede door de verschillende agenda’s. Maar uiteindelijk hakt de commissie - na de gesprekken - de knoop door. Jacques Heide wordt gezien als een goede kandidaat, mede door zijn ervaring binnen de Rekenkamer Bonaire, maar de kandidaat die veruit het beste uit de gesprekken komt is Coryse Barendrecht. De commissie adviseert over deze twee kandidaten.
De Staten
En dan gaat het mis. Vanuit het presidium van de Staten wordt een tweekoppig voorstel niet geaccepteerd. Er moeten drie namen op de lijst staan, laat het presidium weten. Daarvoor is geen wettelijke vereiste voorhanden, maar kennelijk gewoonterecht, om de Staten nog wat te kunnen laten kiezen. Immers, er is wel een wettelijke vereiste om twee kandidaten in volgorde voor te dragen aan de Gouverneur, die de benoeming van de eerste wettelijk bezegeld.
De tijd begint te dringen. De benoemingstermijn van de waarnemend voorzitter van de Rekenkamer, Percy Virginia loopt op 28 december 2024 af en hij wil de benoeming van de voorzitter er voor zijn vertrek doorhebben, Hij wil het dossier kunnen sluiten.
De Algemene Rekenkamer besluit in allerijl Joël Felida toe te voegen aan de ‘Aanbevelingslijst collegelid tevens Voorzitter Algemene Rekenkamer Curaçao’, als derde kandidaat, na Barendregt en Heide.
Het is dan inmiddels half december als de Staten - ook weer in allerijl - nog voor het vertrek van Virginia in twee stemmingsronden níet kiezen voor de voordracht van de Rekenkamer, maar voor Joël Felida, op voorspraak van de MFK, die haar coalitiegenoten op het hart drukt om hun kandidaat te steunen. Wie ze daarmee ‘in huis’ halen, had bij het antecenten-onderzoek naar voren moeten komen, maar alles wijst erop dat dat onderzoek niet goed is uitgevoerd. Daarover straks meer.
 |
| Coryse Barendregt (l) en Jacques Heide |
Juiste context
De consternatie die ontstaat na de publicatie over Felida in Follow the Money wordt in een persbericht van de Algemene Rekenkamer gepareerd. Daarin wordt door de Rekenkamer melding gemaakt van ‘de feiten in een juiste context plaatsen’.
Zo zou Felida maar een relatief korte periode werkzaam zijn geweest in de trustsector, die onder toezicht staat van de Centrale Bank en daar zijn geen klachten bekend tegen Felida waarop enig handhavend optreden zou zijn geweest van de CBCS naar aanleiding van door hem verrichte handelingen in het kader van zijn werk. “Van belang is in dit verband dat een onafhankelijk antecedentenonderzoek deel heeft uitgemaakt van de doorlopen benoemingsprocedure () en dat de resultaten van dit onderzoek geen beletsel hebben gevormd om tot de benoeming van Felida over te gaan.“
De Rekenkamer miskent hierbij dat Felida jong is en vanaf zijn afstuderen in Leiden in 2017 aaneengesloten verbonden was aan advocatenkantoor VanEps Kunneman VanDoorne en daarna voor de EM-group en de Allyant Group, waarna hij een eigen advocatenkantoor opricht, Felida Legal. Deze club zegt op haar website diepgaande kennis van de gaming-regelgeving op Curaçao te hebben, waarmee gokaanbieders geholpen kunnen worden om te navigeren door compliance, licenties en regelgevende uitdagingen in de online gaming-industrie.
Misschien dat Felida bij zijn eerste werkgever nog andere zaken moest behartigen, maar daarna, vanaf 2021, beweegt Felida zich in de legal gaming-industrie en dat is ruim de helft van zijn arbeidsverleden. Kort?
Onderzoek: Sublicenties
Uit ons onderzoek blijkt dat Felida actief betrokken is bij het faciliteren van sublicenties op basis van een hoofdvergunning die al jaren niet meer rechtsgeldig is. Al deze vergunningen, waaronder 1668/JAZ - oorspronkelijk verleend aan Cyberluck- heeft meerdere onrechtmatige verlengingen gekend. Zo wordt de oorspronkelijke vergunning verleend bij Landsbesluit op 1 oktober 1996 met een looptijd van 12 jaar, tot 1 oktober 2008. Maar uit de voorwaarden van artikel 27 blijkt dat de vergunning slechts in werking treedt indien de vergunninghouder binnen de gestelde termijn van twee jaar, dus uiterlijk 1 oktober 1998, bepaalde handelingen verricht, waaronder het (zelf) opereren van online kansspelen, betaling van zegelrechten en registratie bij de minister. Dit is nooit uitgevoerd, waardoor de vergunning vrijwel meteen na uitgifte van rechtswege is komen te vervallen.
 |
| Artikel 27 vergunning 1668/JAZ - oorspronkelijk verleend aan Cyberluck |
Desondanks wordt in 2007 een eerste verlenging per brief van de minister van Justitie verleend, terwijl deze via Landsbesluit met vereiste zegels, handtekeningen en publicatie in de Curaçaosche Courant had moeten worden verlengd, als de originele vergunning nog geldig zou zijn. Deze verlenging, die van 1 oktober 2008 tot 1 oktober 2013 zou lopen, is juridisch niet rechtsgeldig omdat op grond van de Landsverordening Buitengaatse Hazardspelen uitsluitend en alleen de Gouverneur een online vergunning kan verlenen of intrekken en alleen via een Landsbesluit, en dus niet de minister van Justitie via een brief of beschikking.
Een soortgelijke situatie herhaalt zich in 2012, wanneer een nieuwe verlenging zonder publicatie in het overheidsblad wordt verleend. De tweede verlenging gaat wel via Landsbesluit, maar heeft geen wettelijke basis, omdat de eerste al niet rechtsgeldig is. In 2018 wordt opnieuw een verlenging verleend, waarin wordt gesteld dat Cyberluck sinds 1996 over een geldige vergunning beschikt, terwijl bewijsstukken aantonen dat dit niet het geval is. In de praktijk betekent dit dat de vergunning niet meer doorlopend rechtsgeldig is en sublicenties op basis hiervan eveneens illegaal zijn, nog los van het feit dat sublicenties ook al niet op de wet zijn gebaseerd en en wettelijk niet worden gereguleerd.
De vergunningvoorwaarden van 1668/JAZ voorzien niet in het uitgeven van sublicenties aan derden. Sterker: de Landsverordening Buitengaatse hazardspelen (PB 63,1993) bepaalt in artikel 3, dat de vergunning niet voor overdracht vatbaar is.
 |
| Artikel 3, vergunning 1668/JAZ |
Ook uit vergunningsartikelen 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 20 en 27 moet worden afgeleid dat de vergunninghouder zelf de vergunning dient te exploiteren.
De situatie wordt nijpender in 2022, als uit correspondentie tussen de trustdirectie Allyant Group en een sublicentiehouder, NewEra B.V., blijkt dat geen van beide partijen kan aantonen over een rechtsgeldige vergunning 1668/JAZ te beschikken. Een Letse crypto betaaldienstverlener, LetKnow Pay, verzoekt om bevestiging van de geldigheid van de vergunning, maar krijgt in plaats daarvan een door Felida geregeld certificaat, zonder enige rechtskracht. Dit certificaat wordt door de (ex-)vergunninghouder geproduceerd, kennelijk om te verhullen dat de masterlicentie waarop de sublicenties zijn gebaseerd, juridisch niet meer bestaan. Curacao.nu is in het bezit van e-mail correspondentie van onder andere Joel Felida, waarbij de betaaldienstverlener is misleid over de wettigheid van de goklicenties.
Felida, met het advocatenkantoor Allyant Group voor wie hij werkt, speelt een centrale rol in deze constructie. Zijn kantoor verleent juridische diensten aan partijen binnen de gaming-industrie en adviseert niet alleen over vergunningen en compliance, zoals hij in ons wederhoor beweert.
Het door Felida zelfgemaakte certificaat (rechts op de afbeelding) beroept zich vervolgens in de kleine lettertjes (rood onderstreept) op de mogelijkheid die de Landsverordening Buitengaatse hazardspelen (PB 63,1993) zou bieden om sublicenties uit te geven:
Nergens in de Landverordening uit 1996, noch in de uitgegeven vergunning 1668/JAZ is een artikel opgenomen, waarin sublicencering vergund wordt. Felida zet hier zijn klanten op een vals spoor en doet dat, blijkens een zelf-gefabriceerde certificaat, bewust.
Reactie Rekenkamer en Felida
De Algemene Rekenkamer en voorzitter Joël Felida hebben gereageerd op de vragen die Curacao.nu heeft gesteld in het kader van hoor en wederhoor aan hen zijn voorgelegd. In hun gezamenlijke reactie stellen zij dat de benoemingsprocedure van Felida volledig conform de wettelijke voorschriften is verlopen en dat er geen sprake is van beïnvloeding door de Staten. Volgens de Rekenkamer is Felida door een onafhankelijke selectiecommissie beoordeeld, waarna hij op de aanbevelingslijst is geplaatst. Daarnaast zou er een antecedentenonderzoek hebben plaatsgevonden, zonder dat hierbij bezwaren tegen zijn benoeming naar voren kwamen.
Felida zelf ontkent elke vorm van onregelmatigheid in zijn werkzaamheden binnen de gaming-sector en benadrukt dat sublicenties al decennialang bestaan en niet illegaal zijn. Hij stelt dat zijn betrokkenheid zich beperkte tot juridische advisering en dat hij steeds heeft gehandeld binnen de geldende regelgeving en beroepsethiek. Hij wijst verder op het toezicht door de Gaming Control Board en de Centrale Bank, waartegen nooit klachten over hem zijn ingediend.
Ondanks deze uitgebreide reactie blijven enkele cruciale vragen onbeantwoord. Zo wordt er niet ingegaan op de vraag waarom de oorspronkelijke aanbeveling van de selectiecommissie werd aangepast om Felida als derde kandidaat toe te voegen. Evenmin wordt duidelijk welke externe partij het antecedentenonderzoek uitvoerde en of de Rekenkamer bereid is het volledige rapport hiervan openbaar te maken. Ook blijft onduidelijk of de Rekenkamer voorafgaand aan de benoeming bekend was met de beschuldigingen rond de geldigheid van de sublicenties en Felida’s rol daarin.
Wat betreft Felida’s betrokkenheid bij sublicenties, ontbreekt een reactie op specifieke bevindingen, zoals het verstrekken van certificaten aan partijen zonder dat de rechtsgeldigheid van de onderliggende masterlicentie kon worden aangetoond. Felida stelt dat hij slechts juridisch adviseerde, maar e-mailcorrespondentie in het bezit van Curacao.nu toont aan dat hij verder ging dan dat. In plaats van louter juridisch advies te geven, speelde hij een actieve rol bij het regelen van niet-rechtsgeldige certificaten op basis van een vergunning die niet rechtsgeldig was.
In het specifieke geval vroeg betaaldienstverlener LetKnow Pay simpelweg om een kopie van een geldige vergunning. Felida had die moeten opsturen, maar in plaats daarvan creëerde hij een certificaat om de indruk te wekken dat de masterlicentie geldig was. Dit roept de vraag op waarom hij niet simpelweg de gevraagde geldige vergunning heeft verstrekt. Curacao.nu heeft hierboven aangetoond dat die niet bestaat en dat is dan ook de enige logische verklaring om iets anders te doen – een certificaat zonder rechtskracht – dan gewoon de vergunning te laten zien. Dat had wel op zijn weg gelegen.
Overigens heeft de redactie van Curacao.nu in een eerder stadium gevraagd aan de masterlicentiehouders, waaronder Cyberluck, om de rechtsgeldige vergunningen te tonen, maar ook dat was tevergeefs.
Conclusie
De benoeming van Joël Felida als voorzitter van de Algemene Rekenkamer Curaçao legt een diepgaand probleem bloot: een gebrek aan transparantie en integriteit in een instituut dat juist als waakhond van goed bestuur moet fungeren. De feiten wijzen op een selectieproces dat is beïnvloed door politieke druk, een omstreden verleden van de voorzitter in de gaming-sector en ontwijkende antwoorden op fundamentele vragen over zijn rol in de toekenning van sublicenties.
De kernvraag blijft: hoe kan iemand die betrokken was bij juridisch twijfelachtige constructies, nu verantwoordelijk zijn voor het controleren van de naleving van wet- en regelgeving? De weigering om volledige openheid te geven over zijn antecedenten en handelen binnen de gaming-industrie benadrukt een diepere zorg: het belang van vriendendiensten lijkt in Curaçao zwaarder te wegen dan het bewaken van de integriteit van publieke instellingen. Dit schandaal is dan ook niet alleen een kwestie van een dubieuze benoeming, maar een symbool van een bredere systematische erosie van deugdelijk bestuur op het eiland.