WILLEMSTAD – Journalist Jo-Anne da Costa Gomez luidde tijdens het seminar Democracy Today & The Road Ahead de noodklok over de staat van de journalistiek op Curaçao. Volgens haar is de relatie tussen overheid en pers de afgelopen jaren ernstig verzwakt. Waar wekelijkse persconferenties op Curaçao ooit de norm waren, is het tegenwoordig uitzonderlijk dat de regering journalisten te woord staat. Ook niet via een woordvoerder of de telefoon.
Uit eigen onderzoek naar de periode 2019–2025 concludeert Da Costa Gomez dat het aantal regeringspersconferenties structureel is gedaald. In 2023 waren er nog twaalf bijeenkomsten, maar in 2024 en 2025 bleef het aantal steken op slechts zes, elk jaar.
“De regel is veranderd,” zegt ze. “Voorheen was er standaard een persconferentie, tenzij er een uitzondering was. Nu is de regel dat er géén persconferentie is, met af en toe een uitzondering.”
Informatiekanalen van de overheid
Naast het afnemende contact met de pers wijst Da Costa Gomez op de opkomst van door de overheid zelf geproduceerde informatiekanalen, zoals VVRP Awe, dat beheerd wordt door het ministerie van Verkeer, Vervoer en Ruimtelijke Planning. Ministeries zetten eigen nieuwsbulletins, podcasts en tv-uitzendingen in, die de vorm van onafhankelijke journalistiek aannemen maar in feite pure PR zijn.
Volgens de journaliste leidt dat tot verwarring bij het publiek en ondermijnt het de rol van onafhankelijke media in de democratie.
Leegloop van redacties
Daar komt bij dat de journalistieke sector intern onder druk staat. Redacties lopen leeg door lage salarissen, hoge werkdruk en zelfcensuur. Veel ervaren journalisten zijn vertrokken en nieuwe aanwas blijft uit.
“Er is een leegloop bij redacties. We hebben steeds minder mensen om überhaupt nog naar persconferenties te gaan,” stelde Da Costa Gomez.
Journalistiek
Ze benadrukt dat de problemen niet alleen liggen bij de overheid of mediabedrijven, maar ook binnen de journalistiek zelf. Het ontbreken van redactiestatuten, een beroepsvereniging en structurele samenwerking verzwakt de sector.
Daardoor wordt de markt overspoeld door platforms die werk kopiëren zonder eigen journalistiek onderzoek te doen, terwijl de weinige onafhankelijke redacties moeite hebben om te overleven.
Volgens Da Costa Gomez dreigt hierdoor de democratische balans te wankelen. “Democratie gaat ervan uit dat alle spelers zich aan de spelregels houden. Als de overheid journalistiek omzeilt en de pers zelf geen kracht weet te organiseren, komt het hele systeem onder druk.”
Hoop
Tegelijk ziet ze hoopvolle initiatieven. Binnen het Koninkrijk lopen gesprekken over professionalisering en fondsen voor onafhankelijke journalistiek, en journalisten van de eilanden zoeken elkaar vaker op om samen te werken.
Het seminar, georganiseerd door de Leerstoel ter introductie van de Leerstoel Koninkrijksrelaties & Human Rights Defense Curacao, vond plaats in het Kura Hulanda Conference Center. Het programma stond onder leiding van moderator John Cijntje en bevatte verder bijdragen van filosoof Brede Kristensen en hoogleraar Wouter Veenendaal, die online inbelde.