Kamer legt Balkenende aan banden

bron: Antilliaans Dagblad

Willemstad/Den Haag - ,,Het gaat een moeilijk debat worden. Vooral voor premier Balkenende en staatssecretaris Bijleveld”, blikt het Tweede Kamerlid Ronald van Raak (Socialistische Partij) vooruit op het ‘algemeen overleg’ van de commissie voor Antilliaanse en Arubaanse Zaken volgende week donderdag.

Dat overleg heeft plotseling een bijzondere lading gekregen. Het stond al op de agenda maar het zou aanvankelijk niet meer behelzen dan dat de Antillenwoordvoerders van de Kamerfracties door Bijleveld zouden worden bijgepraat over de voortgang van het staatkundig hervormingsproces. De euforie vorige week na afloop van de Politieke Stuurgroep op Sint Maarten heeft evenwel de achterdocht van de Kamer gewekt. Vooral toen er vanuit de Antillen ook nog eens geluiden tot Den Haag doordrongen dat ‘alles rond is’ en dat alleen nog maar in de Ronde Tafel Conferentie van 15 december behoeft te worden bekrachtigd.

Voor de Kamerleden Johan Remkes (VVD) en Van Raak aanleiding een debat met minister-president Balkenende, de voorzitter van de RTC, te willen. Zoals deze krant gisteren reeds berichtte, vreest de Kamer dat er op de 15e ‘onomkeerbare besluiten’ worden genomen. Een verzoek dat niet anders kan worden uitgelegd als een ruk aan de noodrem.

Een ronde langs de diverse partijen bevestigt dat. ,,Wij hebben het gevoel dat wij als Kamer, om het maar onorthodox uit te drukken, het verdere traject worden ingerommeld. Wat dreigt te gebeuren, is dat de Kamer wordt gepasseerd. Als wij niet uitkijken wordt aan die ronde tafel in Willemstad overeenstemming bereikt over zaken waarover de Kamer zich nog niet heeft uitgesproken. Wij willen voorkomen dat de Kamer straks het nakijken heeft”, aldus Remkes. ,,De staatssecretaris heeft herhaaldelijk toegezegd de Kamer te betrekken bij het wetgevingstraject. Er is ook een hoofdlijnennotie beloofd waarin precies zou staan welke stappen er allemaal gezet gaan worden. Dat is niet gebeurd. Over zoiets buitengewoon essentieels als de politiewet heeft de Kamer nog helemaal niets gezien. Dat getuigt niet van respect voor de wetgever, de Kamer.”

,,Op basis van wat ik er over heb gehoord en in de media gelezen, ben ik er nog niet van overtuigd dat de organisatie waarover overeenstemming is bereikt wel de meest effectieve is. Ik heb de indruk dat het nodige commentaar te plaatsen is bij de gekozen oplossing.”
Remkes wijst op nog een ander verzuim van Bijleveld. ,,Zij heeft de Kamer toegezegd in november een rapportage toe te sturen over de corruptie en integriteit van bestuur. Wij hebben die nog niet ontvangen.” De feestvreugde na het in Philipsburg bereikte akkoord, noemt de VVD’er veelzeggend. ,,Nog maar kort geleden is via een Kamerbreed gesteunde motie
duidelijk gemaakt dat er grote twijfels bestaan over de positie van Sint Maarten. Daar kan de staatssecretaris niet zomaar aan voorbij gaan maar dat dreigt wel te gebeuren.” ,,Ik wil de staatssecretaris ervoor behoeden dat zij aan het einde van het traject met haar hoofd tegen de muur loopt omdat de Kamer nee zegt tegen het eindplaatje. In het debat van volgende week zullen we duidelijk maken dat ze dan niet moet komen met het verhaal: Ik kan er niets meer aan veranderen want zo is het afgesproken en daaraan zijn wij gehouden.” ,,Die waarschuwing zullen we haar meegeven. Tijdens de Ronde Tafel Conferentie valt er niets af te hameren. Het mandaat wordt ingeperkt zodat voor alle partijen duidelijk is dat er geen onomkeerbare besluiten kunnen worden genomen.” ,,En ik kan mij niet voorstellen dat de collega’s aan de andere kant geen begrip voor ons standpunt hebben. Ook zij willen geïnformeerd en betrokken worden”, aldus Remkes die er geen geheim van maakt er niet in te geloven dat Sint Maarten in staat is in 2010 aan de voorwaarden om land te worden te voldoen.

,,Ik heb aarzeling bij de schaal en bij de rechtshandhaving. En die twijfels leven er Kamerbreed. Ik vind dat je beter nu kunt zeggen hoe de vlag er bij hangt dan daar nog twee jaar mee te wachten en zo een teleurstelling creëren.” Van Raak is al even duidelijk over de bedoelingen van het overleg van volgende week: ,,Tijdens de RTC valt er niets af te hameren. De manier waarop het gaat, kan echt niet. De staatssecretaris is vaak genoeg gewaarschuwd.” De SP’er: ,,Ik begrijp dat de staatssecretaris in een moeilijke positie zit maar er kan geen sprake van zijn dat er op de 15e onomkeerbare besluiten vallen.
Zij heeft ontzettend goed werk verricht maar er zijn nog zoveel vragen die eerst moeten worden beantwoord. Bijvoorbeeld over de politie, de bestrijding van de corruptie en de belastingparadijzen. Wij hebben altijd gezegd: Als daar geen einde aan wordt gemaakt, dan ook geen schuldsanering.” ,,Ik heb haar ook een paar keer aangeraden geen data meer te noemen. Neem de tijd om gaande het proces dingen beter te laten gaan. Zo creëer je ook draagvlak bij de bevolking want ik heb niet de indruk dat die er nu bij staat te juichen”, aldus Van Raak. Dat de Partij voor de Vrijheid bij monde van Hero Brinkman graag nog een extra knoop zal leggen waarmee de Kamer de handen en voeten van Balkenende en Bijleveld zal binden, is geen verrassing maar enige argwaan ten opzichte van de RTC leeft er net zo goed bij de regeringspartijen.

John Leerdam van de PvdA: ,,Het kan niet zo zijn dat de Kamer na de conferentie voor een fait accompli komt te staan. Zo zijn wij niet getrouwd. Wetgevingsstukken kunnen op 15 december niet worden afgehamerd als niet eerst de Kamer er een standpunt over heeft kunnen innemen. Van een aantal wetten hebben wij zelfs nog helemaal niets gezien.” ,,Het is ook in het belang van onze partners aan de overkant van de oceaan dat vooraf duidelijk wordt gemaakt wat de status van de RTC precies is. Het was bedoeld om te toetsen waar we staan in het traject. Er is altijd gesproken over een toetsings-RTC dus kunnen er nu niet zomaar eventjes besluiten genomen gaan worden.”
,,De staatssecretaris fietst, misschien wel in haar enthousiasme, de Kamer voorbij. Zij is er meermalen voor gewaarschuwd de Kamer er tijdig bij te betrekken. Er zijn grote twijfels over Sint Maarten, dat weet ze. En dat wij regeringspartij zijn doet er niets aan af. De fracties hebben hun eigen verantwoordelijkheid”, aldus Leerdam.

Namens coalitiegenoot CDA zegt Bas Jan van Bochove ‘ontspannen in de discussie te staan.’ ,,Het zijn regeringen en Bestuurscolleges die daar op de RTC afspraken met elkaar maken. Dat gebeurt altijd onder het voorbehoud van goedkeuring door de parlementen en Eilandsraden.”
Bang voor de onomkeerbaarheid van de op de 15e te maken afspraken, is Van Bochove niet. ,,Ik lees ook de berichten dat men denkt er nu al te zijn. Maar het zijn afspraken tussen regeringen, die binden mij als parlementariër niet. Ik voel mij volstrekt vrij en onafhankelijk om mijn oordeel te geven als het moment er is dat de Kamer, en daar de Staten, zich moet uitspreken.
Dat is nu nog helemaal niet aan de orde.” Voor de CDA’er was het niet nodig geweest partijgenoot premier Balkenende te laten opdraven maar ‘ik heb mij er ook niet tegen verzet.’ ,,Het had wat mij betreft ook, zoals de bedoeling was, met de staatssecretaris gekund. De regering weet hoe het CDA er over denkt. Het standpunt over Sint Maarten bijvoorbeeld is nog zeer onlangs via een motie duidelijk gemaakt. Ik bekijk het verder pragmatisch: Besluiten worden door de parlementen genomen.” Bijna niemand die het publiekelijk wil zeggen maar wat op de achtergrond wel degelijk meespeelt, is de zorg dat ministerpresident Balkenende zich, eenmaal gezeten aan de ronde tafel in zijn rol als voorzitter die boven de partijen moet staan, te toegeeflijk toont. Hij was het immers ook die tijdens de start-RTC in november 2005 tot schrik van de Nederlandse delegatie sprak over ‘een schone lei’ toen de vraag aan de orde kwam wat er met de astronomische Antilliaanse overheidsschuld moest gebeuren. Een slip of the tongue die Nederland uiteindelijk een kleine 4 miljard gulden gaat kosten.

Met het debat van volgende week waarvoor maar liefst 3 uur is uitgetrokken, wil de Kamer voor zijn dat de premier opnieuw in een al te ruimhartige bui op het vliegtuig richting Curaçao stapt. Of om in de woorden PVV’er Brinkman te zeggen: In de koffers van Balkenende en Bijleveld is geen ruimtevoor cadeautjes.