De ATM van Werner Wiels

Werner Wiels vertrekt als voorzitter van het MDPT, het Multidisciplinaire Team dat toe moet zien op de modernisering van de Isla raffinaderij. In werkelijkheid is dit team onder zijn leiding en met al dan niet opzettelijke ondersteuning van de eigenaar van de raffinaderij, de RdK, een heuse ATM gebleken voor allerhande vriendjes van Wiels. 

Dat blijkt uit de aangifte die in januari is gedaan bij het Openbaar Ministerie. Volgens financial controller Shenill Isidora is met duizenden, vaak tienduizenden guldens intern of via niet bestaande facturen met geld geschoven. Wie goed bevriend was met Wiels kon mooie opdrachten van het projectteam krijgen. 

Voor welke werkzaamheden is niet altijd even duidelijk, want voor echte expertise en kennis werd een hele batterij aan advocatenkantoren en consultancy bedrijven ingehuurd. Tussen maart en september 2015 alleen al werd er voor bijna een miljoen aan consultancykosten betaald, soms zelfs zonder onderliggend contract. Verschillende advocaatkantoren streken in die periode ook nog eens vier ton op aan legal support.

Misplaatst 
In januari van dit jaar kreeg het Openbaar Ministerie het dossier over de onregelmatigheden in handen en is nu bezig met het onderzoek, zo bevestigde de woordvoerder van het OM deze week. Ook ik heb het dossier in mijn bezit en licht alvast een tipje van de sluier op. Het complete verhaal zal te zijner tijd ter zitting wel verteld worden.

Wiels zelf heeft in ieder geval een aardige trackrecord opgebouwd van issues met financiën. In 2005 werd hij ontslagen bij Amfo vanwege financiële onregelmatigheden en in de civiele enquête naar het wanbeleid bij Aqualectra is sprake van nog ernstiger feiten. Wiels was daar toen commissaris. Hij zegt zich overigens niet druk te maken en het MDPT-dossier niet eens in te willen zien.

Dat lijkt misplaatst, want er staan ernstige beschuldigingen in. Gedaan door nauw betrokken medewerkers binnen de RdK, waaronder Shenill Isidora, voormalig financial controller bij RdK, BOO en MDPT. Zij werd in 2015 op non-actief gesteld. Isidora is op de hoogte van de misstanden en wilde niet mee doen aan het gesjoemel met geld en boekhouding. De vragen die zij stelde zijn haar noodlottig geworden. In 2016 werd zij ontslagen.

Ivar Asjes | Foto: Dick Drayer
Carte Blanche
De mogelijkheid van de RdK (als financierder van de MDPT) om Werner Wiels carte blanche te geven, kwam toen voormalig premier Ivar Asjes RdK schriftelijk verzocht om 'met inachtneming van geldende vennootschapsrechtelijke regels, procedures, voorschriften en richtlijnen onderbouwde verzoeken van de MDPT zonder oponthoud te honoreren ten einde de MDPT in staat te stellen om zonder enig beletsel de aan hen opgedragen taken te kunnen uitvoeren'.

Het MDPT houdt van het begin af aan kantoor binnen de burelen van aannemer MITS Curaçao NV, in Buena Vista. Een petrochemische contractor en klant van RdK. En niet zomaar een klant. Zelfs de directeur van RdK heeft bij die aannemer zijn eigen werkplek. "Vaak kwam Jose van den Wall-Arnemann alleen 's ochtends even langs bij het kantoor van RdK en dan ging hij vervolgens direct naar MITS, zonder terug te komen. Wij vonden dat vreemd omdat MITS veel opdrachten van RdK kreeg en wij daar toch wel een conflict of interest zagen", aldus Isidora.

Mazda
Isidora verwerkte facturen voor het MDPT via een apart budget binnen RdK. "Door het MDPT werden heel veel facturen bezorgd voor bijvoorbeeld computers, laptops, meubilair, consultants, reizen en zo. De facturen kon ik vaak niet conform het budget boeken omdat het sloeg op zaken die helemaal niet in het budget opgenomen waren. Ook facturen die door het MDPT aangeleverd werden en evident niets met het projectteam te maken hadden, moesten door Isidora betaald worden.

Als voorbeeld geeft zij de kosten van een factuur van Kompania Gas i Petroli. "Typisch een factuur voor RdK", zegt Isidora. "Heeft niets met het MDPT te maken. Is ook geen budgetpost voor. Toen ik daar iets van zei, werd mij opgedragen maar een post te verzinnen. Ik wees directeur Jose van der Van de Wall-Arneman erop dat dat alleen maar kan met een besluit van de board. Ik werd overruled."

Cashadvance
Toen Isidora aangaf de aangekochte assets van het MDPT te willen inventariseren, werd haar verteld dat niet te doen. "Geregeld heb ik vragen gesteld aan Van der Wall-Arnemann over dubieuze boekingen maar eigenlijk kreeg ik nooit een bevredigend antwoord. Het kwam er op neer dat wij gewoon moesten betalen en boeken en verder geen vragen moesten stellen", zegt Isidora.

Er werd haar zelfs opgedragen de administratie naar Wiels zelf te sturen. “Zodat hij het kloppend kon maken. Ik heb hem gezegd dat wij zo bezig zijn met ‘creatief boekhouden’. Posten dienen naar juistheid geadresseerd te worden en niet creatief, was mijn antwoord.”

Ook bij declaraties ging het mis. "Als Werner Wiels bijvoorbeeld eerst een kasvoorschot kreeg voor een zakenreis om zijn hotel te betalen, bleek later dat het hotel volledig via de creditcard van RdK betaald was. We moesten dat gewoon boeken en 'niet zeuren'. In mijn tijd heeft Werner Wiels nooit een dergelijke cash advance verrekend."

In dienst
Er werden volgens Isidora op een vreemde manier mensen in dienst van de MDPT genomen. "Wiels liet bijvoorbeeld een stageovereenkomst bezorgen, waarbij iemand 'in het kader van de opleiding tot bouwkundige' een stage bij het MDPT ging lopen voor één maand à raison van 1.500 gulden. Vervolgens moesten wij die persoon daarna maandelijks - voor onbepaalde tijd - doorbetalen met dat bedrag."

Opmerkelijk feit uit het dossier is de komst van Jean-Marie Fransisca eind 2014. Zij heeft als minister net het veld moet ruimen. Als blijkt dat de maandelijkse vergoeding haar wachtgeld als ontslagen minister bedreigd, verlaat Francisca het multi-disiplinaire team en schuif haar partner naar voren om het geld via een vreemde constructie toch in handen te krijgen.

Haar man richt een ‘consultancy’ eenmanszaak op in de petrochemische industrie en levert diensten aan het MDPT. Dat gebeurt daags na het ontslag van Fransisca. De uitgeschreven cheque van 13.200 gulden komt overeenkom met het bedrag dat consultants bij het MDPT gebruikelijk krijgen als maandelijkse vergoeding. Bovendien blijkt de partner van Fransisca geen petrochemische achtergrond te hebben, anders dan dat hij bewaker is bij de Isla.
RdK-office

Het budget voor de leden van het MDPT, zoals Fransisca, is gebaseerd op tien tot vijftien uur per week werk. Het MDPT heeft Isidora nooit enige verantwoording afgelegd over de bestede tijd van de leden voor het projectteam. Isidora: "Sterker nog, het MDPT heeft ons alleen maar facturen en verzoeken voor cash advances bezorgt, zonder enige verantwoording voor wat dan ook. Voor zover mij bekend, vindt er geen enkele controle plaats op de financiële huishouding van het MDPT. Er is alle gelegenheid om geld te verduisteren en dat gebeurt dan ook", aldus Isidora.

Geloofwaardigheid
Het is te hopen dat de nieuwe regering transparant is over het vertrek van Wiels en er gevolgen aan verbindt. Bijvoorbeeld voor de huidige RdK-directeur Van de Wall-Arneman. RdK heeft Wiels gefinancierd, de directeur was op de hoogte van de onregelmatigheden, maar greep niet in.

Het geschuif met personen, dat nu dreigt met het 'tijdige' vertrek van Wiels zou verder moeten reiken. Aqualectra heeft de mogelijkheid hem voor wanbeleid aan te pakken, na de publicatie van het rapport van Willems in het kader van de civiele enquête. De regering Rhuggenaath zou hetzelfde moeten doen voor bestuurders van de RdK en het MDPT. En voor ieder ander die illegaal flappen tapte uit de ATM van Wiels.

Los van het strafrechtelijke onderzoek dat nu op de achtergrond plaatsvindt, krijgt de strijd tegen corruptie van de regering Rhuggenaath meer glans en meer geloofwaardigheid als betrokken bestuurders worden aangesproken op hun (wan)daden.

Naschrift:
Overheidsaccountant SOAB gaat de vermeende onregelmatigheden bij RDK en het MDPT ook onderzoeken. Dat meldt premier Eugene Rhuggenaath begin augustus. De ministerraad vindt dat de beschuldigingen ernstig genoeg zijn om te onderzoeken. Soab rapporteert begin november.

Update 5 december 2017: Download hier het SOAB rapport
Update 31 mei 2018: Download hier het vonnis, waarin Wiels verplicht wordt zijn administratie volledig over te dragen aan SOAB