 |
| Venezolaanse vluchtelingen proberen hun bagage droog naar de boot van een mensensmokkelaar over te brengen. © Hollandse Hoogte / The New York Times Syndication |
Wie in de ochtend z’n hond uitlaat op het strand, vindt niet zelden natte kleren en schoenen. Schijnbaar haastig verwisseld om op weg naar de stad niet op te vallen met een nat pak. Maar de meeste Venezolanen komen per vliegtuig en krijgen een toeristenvisum. Daarmee mogen ze drie maanden op Curaçao blijven.
Bij aankomst moeten ze een retourticket laten zien en 500 dollar cash kunnen tonen. Via een speciaal netwerk, geleid vanuit Coro in Venezuela kan dat geld ‘geleend’ worden. Buiten de luchthaven betaal je direct terug en word je afgezet in Willemstad.
Voor de Venezolanen die daarna worden opgepakt, wacht uitzetting. Ze worden in een computersysteem opgenomen en mogen Curaçao nooit meer in. Ruim 600 zijn dit jaar op deze manier alweer terug in Venezuela. Een verdubbeling vergeleken met 2016. Veel van de uitgezette Venezolanen stappen thuis meteen weer op de boot. Tegen betaling kun je je naam uit de computerbestanden van de Curaçaose immigratie halen, zegt een mensensmokkelaar.
Op Curaçao worden vreemdelingen zonder papieren ‘ongedocumenteerden’ genoemd. Dat komt omdat het eiland het vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties niet heeft ondertekend, waardoor je legaal of illegaal bent. Meer variaties bestaan er niet. Asielzoekers bestaan dus ook niet. Die worden in de praktijk gewoon teruggestuurd. De enkeling uit Syrië daargelaten: die wordt gedoogd en moet via de Verenigde Naties zelf maar zien hoe die weer van het eiland komt.
Alle andere opgepakte illegalen worden overgebracht naar de vreemdelingenbarakken van de voormalige Bon Futuro-gevangenis. Die zijn inmiddels zo vol dat de politie andere vreemdelingen laat gaan.
Een groep verontruste en vooraanstaande Curaçaoënaars heeft afgelopen week een brief gestuurd naar de regering met het verzoek de mensenrechten van Venezolanen te respecteren. Daarbij wordt vooral gerefereerd aan het direct terugsturen bij arrestatie. Premier Eugene Rhuggenaath heeft gezegd te stoppen met uitzetting als ‘de situatie in Venezuela dusdanig escaleert dat er sprake is van een burgeroorlog’.
Overheidssteun
Vanwege de belangen die het eiland deelt met Venezuela, maakt de Curaçaose overheid zich zorgen. Na de Verenigde Staten en Nederland is de zuiderbuur de derde handelspartner van het kleine Caribische eiland in de West. Bovendien is de economie sterk afhankelijk van de olieraffinage die in handen is van de Venezolaanse oliestaatsreus PDVSA. De raffinaderij dreigt stil te komen liggen als de VS sancties gaan doorvoeren. De zwavelhoudende olie uit Venezuela wordt op Curaçao verdund met olie uit Texas.
De economie van Curaçao krimpt al drie jaar achtereen. Toerisme uit Venezuela is bijna tot nul gereduceerd, waardoor de nationale carrier van Curaçao, Insel Air, zijn grootste inkomstenbron zag opdrogen. De 100 miljoen dollar die het nog tegoed heeft uit ticketverkoop in Caracas wordt niet betaald. Insel Air blijft op dit moment alleen nog overeind door Curaçaose overheidssteun.
Je schiet altijd
De bevolking van Curaçao is verdeeld over de toestroom van Venezolanen. Niet alleen vanwege de grotere aantallen die legaal of illegaal de oversteek maken, maar vooral door de toenemende gewelddadige criminaliteit gepleegd door Venezolanen. En dat geldt ook voor Aruba en Bonaire.
Dat laatste eiland werd vorig jaar opgeschrikt door de dood van de Nederlandse politieman Ferry Bakx. Die werd in een vuurgevecht met zwaarbewapende Venezolanen neergeschoten bij een woninginbraak. De zes betrokken Venezolanen hadden de oversteek gemaakt speciaal om overvallen te plegen. Tijdens de rechtszaak zei de schutter dat je in Venezuela altijd schiet, want anders doet de politie dat.
----
Dit artikel verscheen in Trouw op 9 augustus 2017
(Download hier als pdf)
